Aan de Edele Groot Achtbare Heeren […] der Stad Leyden (1785)

Titelbeschrijving
Aan de Edele Groot Achtbare Heeren, die van de Groote Vroedschap der stad Leyden. Janus Liberius.

Periodiciteit
Hiervan zijn 2 afleveringen bekend. De afleveringen zijn gedagtekend, telkens door Janus Liberius, respectievelijk ‘Leyden, 24 October 1785’, en ‘Leyden 28 November 1785’.

Bibliografische beschrijving
Nr. 1 heeft II (titelpagina) + 18 pagina’s in octavo; nr. 2 telt II + 24 pagina’s.

Boekhistorische gegevens
De titelpagina van nr. 1 heeft geen impressum. Nr. 2 heeft: ‘[…] Leyden, Alom te bekomen, à 4 Stuiv. No. 2’.

Er bestaat van nr. 1 nog een andere druk van II + 34 pagina’s. Deze druk wordt door Janus Liberius gedesavoueerd in nr. 2. Deze ongeautoriseerde uitgave heeft op de versozijde van de titelpagina: ‘Bericht. Deze Brief toevallig in handen krygende, kan ik niet nalaten dezelve in druk te geven, als zynde veel te waardig om geheim gehouden te worden’.

Medewerkers
Het auteurschap is in het verleden wel toegeschreven aan J. le Francq van Berkhey: een onmogelijkheid daar deze immer orangist is geweest, terwijl het standpunt van Liberius geheel patriots is.

Inhoud
In de vorm van twee brieven aan het toenmalige Leidse stadsbestuur probeert de schrijver invloed uit te oefenen op de politieke besluitvorming in dat orgaan. Hij staat duidelijk aan de zijde van de in belang toenemende ‘democratische’ patriotten.
In de eerste brief verwijt hij de vroedschap dat zij twee jaar eerder nog de kant koos van de burgerij. Toen ging het echter nog in het algemeen om ‘vrijheid’; het kwam haar goed uit om de stadhouder af te vallen, ‘wiens invloed ongetwyfeld veel te verre was uitgestrekt’ (p. 1). Toen ook vond men het handig steun te geven aan het nieuwe vrijwillige burgerkorps dat de wapenhandel beoefende. Maar, nu de burgers zich verder vrij wensen te maken, aarzelt de vroedschap, en lijkt niet te willen optreden tegen de onrust die de oranjefactie veroorzaakt. Weest juist nu: burgervaders!
In de tweede brief toont de schrijver zich redelijk tevreden met de nieuw ingeslagen koers van de vroedschap, wegens haar veranderde stelligname rond het genootschap voor de wapenhandel, de schutterij en andere zaken.

Exemplaren
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: PORTEF 128: 14 en 16
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek PORTEF 128:15 (andere druk)
¶ Full text nrs. 1-2

André Hanou