Akademie der Geleerden (1764-1767)

Titelbeschrijving
¶ De Akademie der Geleerden, Of Uitspanningen ter Opheldering van de H. Schrift, Taal-Oudheid- en Geschicht-Kunde; als ook ter Bevordering der Beschaafde Letteren, Konsten, en Wetenschappen.
¶ Supplement: Mengelwerk Tot de Akademie der Geleerden, Behoorende.

Periodiciteit
Voor nr. 1 van dit kwartaalblad wordt geadverteerd in de Oprechte Haerlemsche Courant van 4 september 1764. 
De afleveringen zijn gebundeld in deel 1 (1764), deel 2 (1765) en deel 3 (1767). In 1770 verscheen het Mengelwerk.

Bibliografische beschrijving
In octavo
De afleveringen (‘stukken’) hebben een eigen titelpagina, die bij bundeling soms is weggesneden. De omvang van de afleveringen is daardoor niet altijd duidelijk.

Boekhistorische gegevens
Impressum: ‘Te Amsterdam, By Jacobus Loveringh’.
Prijs per aflevering: 16 stuivers.
In of na 1773 verscheen het ongedateerde prospectus De Akademie der Geleerden, Of Uitspanningen ter Opheldering van de H. Schrift […]. Het werd uitgegeven door de weduwe Jacobus Loveringh en zijn voormalige leerling Johannes Allart, en betreft de verkoop van de winkeldochters van het tijdschrift. De datering van het prospectus is gebaseerd op het jaar van overlijden van Loveringh, in 1773.

Medewerkers
Geschreven door een ‘Weetlievend Genootschap Onder de Zinspreuk Tendit ad Ardua Virtus’ (vert. Moed richt zich op wat moeilijk is). In het Voorbericht schrijft de redactie zich zo nodig te bedienen

van de uitgelezendste en nieuwste Stoffen, van Uit- en In-landsche Geleerden, ’t zy Theologanten, ’t zy Wysgeeren of Natuurkundigen, met en nevens de Aantekeningen van het Genootschap of van andere Geleerde Mannen […].

Veel bijdragen zijn anoniem of slechts voorzien van initialen of een pseudoniem. De volgende Nederlandse contribuanten worden met naam en toenaam vermeld bij een of meerdere verhandelingen: Johannes Martinus HOFFMAN (1696-1774), ex-predikant te Maassluis; Rutger SCHUTTE (1708-1784), predikant te Amsterdam; Johannes HABBEMA (1732-1800), predikant te Gorinchem; Gerardus KULENKAMP (1700-1775), predikant te Amsterdam en bestrijder der hernhutters; Johannes Andreas EYKER (1726-1785), predikant te Deil en Enspijk; Johannes Jacobus KESSLER (1716-1791), Hoogduits predikant te Amsterdam; Johannes Henricus DE RUYTER (†1782), predikant in ’t Waal en Hondswijk.
Er zijn vertaalde werken opgenomen van Johann Georg SCHELHORN (1694-1773), luthers theoloog en kerkhistoricus uit Memmingen; Theodor Christoph LILIENTHAL (1717-1782), luthers theoloog in Koningsbergen; Johann Friedrich JACOBI (1712-1791), predikant te Hannover; Johann Georg MICHAELIS (1690-1758), aan het eind van zijn leven hoogleraar theologie in Halle; Johann Lorenz von MOSHEIM (1693-1755), Duits kerkhistoricus. 

Inhoud
De redactie wil zich blijkens het Voorbericht verre houden van gebakkelei en meldt het volgende over de inhoud:

dat het zelve niet zoo zeer daarna uitstrekt, om Dogmatische Theologische, of stellige gemeene Waarheden, die op zich zelven wel nuttig zyn, doch in een Werk als het onze zo zeer niet voegen, (en nog veel minder die Religie-verschillen betreffen) mede te deelen; veel liever willen wy, daar in, Philologische en Exegetische stukken, benevens eene bondige en gegronde Critica of Oordeelkunde over eenige duistere Schriftuurplaatsen, en wetenswaardige Taal- Oudheid- en Geschiedkunde, daarin verhandelt en bedoelt zien. En om de verscheidenheid te betragten, zullen wy deeze verheve Letterkunde tragten te verryken, met zulke Stukken, die ter bevordering strekken der Beschaafde Letteren, Konsten en Weetenschappen, om zo het nutte met het verhevene te paaren; dus is het voornemen, om achter elk Stukje, onder den Titel van MENGELWERK te plaatsen, eenige Wysgeerige, Natuur en Zedekundige enz. Verhandelingen, als mede nu en dan bescheide Beoordeelingen; doch enkel over Werken van naam en achting […].

In de Akademie der Geleerden staan ook ingezonden brieven, bijvoorbeeld van Arnoldus Maasdorp, liefhebber van de ‘Mathematische Konsten’ en kapitein der burgerij en weesmeester op de Kaap de Goede Hoop (Mengelwerk). Zijn Vindinge der lengtens van den gehelen aardbodem, of het lang gezogte oost en west uitgevonden werd in 1753 eveneens door Loveringh uitgegeven.

Relatie tot andere periodieken
In het Voorbericht stellen de auteurs de leemte te willen opvullen die door het verdwijnen van de Schatkamer der Geleerden (1761-1764)  en de Nederlandsche Letter-Verlustiging (1761-1763) was ontstaanDe Akademie der Geleerden is een voortzetting van beide bladen.

Exemplaren
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: 1187 F 13-16
¶ Full text deel 1deel 2 en deel 3
¶ Full text Mengelwerk

Bronnen
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: KVB PPA 632:25 (prospectus)

Rietje van Vliet