Algemeen Staatkundig Magazyn (1795)

Titelbeschrijving
Algemeen Staatkundig Magazyn, behelzende bedenkingen, zwaarigheden, ontwerpen, voorslagen, invallen, ontdekkingen en vraagen, betrekkelyk tot de aanstaande constitutie des lands Batavia, nu nog genoemd de Zeven Verenigde Provintiën.

Periodiciteit
Blad in vervolgen, waarvan in ieder geval de nrs. 2 tot en met 6 als zodanig aangeduid zijn. Saakes geeft in december 1795 op dat er acht afleveringen verschenen zijn (p. 207).

Bibliografische beschrijving
Het Amsterdamse exemplaar bevat 78 pagina’s in octavo. De eerste pagina is de titelpagina en heeft geen nummeraanduiding. De volgende afleveringen (2 tot en met 6) hebben steeds als short-title ‘Over de constitutie’, waarna nummeraanduiding en onderwerpsregel volgen. De afleveringen zijn 8 of 16 bladzijden groot.

Boekhistorische gegevens
De titelpagina meldt: ‘Te Amsterdam, by de Erven P. Meyer en G. Warnars, 1795′. De afleveringen eindigen soms met een colofon, met diezelfde mededeling.
In Saakes’ Naamlijst komen in maart 1795 de eerste drie nummers voor, als kostend ƒ 0:1:8 per aflevering (p. 123).

Medewerkers
In het Amsterdamse exemplaar vindt men voorin een handschriftelijke mededeling in het Latijn, inhoudend dat ‘A.H.’ zonder twijfel de auteur is. Wellicht is dit mede de grond voor de hier en daar voorkomende mening dat de Amsterdamse doopsgezinde predikant Allard HULSHOFF (1734-1795), patriot, de schrijver is geweest. Deze overleed eind juli 1795.

Inhoud
In een rustig betogende stijl wordt in dit blad besproken hoe de burgers in deze nieuwe periode van de Republiek hun gedachten moeten vormen over de beginselen (welke?) van een nieuwe constitutie. In de inleiding (nr. 1) wordt gesteld dat uit de verwarrende massa gedrukte voorstellen datgene wat van waarde is, hier besproken dan wel opgenomen zal worden. Tevens zal er ruimte zijn voor ingestuurde vragen, wanneer men bijvoorbeeld uitleg wenst over problemen als de namen van de weekdagen, het niet voorkomen van coupons bij landsobligaties, en andere zaken.
Het uitgangspunt is overduidelijk revolutiegezind. Er hoort geen heersende kerk te zijn, geen uitzuiging door een elite, geen overtollige ambtenarij.
Het blad geeft voorlichting over basische problemen: wie mag stemmen (niet: vrouwen; joden; anti-constitutionelen); hoe volksvertegenwoordigers te kiezen; rechten en plichten van de burger; de vormgeving van departementen, districten, cantons; de eventuele relevantie van het vroegere Romeinse recht.

Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: Pfl. T x 16 (nr. 1-6)
¶ Utrecht, Universiteitsbibliotheek Utrecht: Pamflet 1795-16 (nr. 7).

André Hanou