Titelbeschrijving
Algemeene Staats-Courant.
Periodiciteit
De krant verscheen driemaal per week (maandag, woensdag, vrijdag), van 3 oktober 1798 tot in ieder geval 15 maart 1799 (datering op grond van getraceerde exemplaren).
Bibliografische beschrijving
De nominale omvang van de krant is een half vel folioformaat. Het titelblok bevat links en rechtsboven de titel jaartal en volgnummer, daaronder staan dag en datum vermeld. De tekst is in twee kolommen opgemaakt. De (overigens schaarse) advertenties staan in de tweede kolom op de achterzijde.
Boekhistorische gegevens
Impressum op de achterzijde: ‘Ter drukkerij van Servaas van de Graaff & Comp., in Den Haag’. De anonieme compagnon van Van de Graaff was Bernardus Bosch.
Medewerkers
De radicaal-patriotse broodschrijver Bernardus BOSCH (1746-1803) was blijkens de processtukken van het Hof van Holland in een rechtszaak tegen Cornelis Heyligert compagnon van Servaas van de Graaff. Deze kwestie speelde zich af na de staatsgreep van juni 1798, waarbij onder anderen Bosch gevangen was gezet in Huis ten Bosch. Zijn vrijlating volgde in augustus 1798, maar zijn rol in de landelijke politiek, als representant van het Bataafse volk, was uitgespeeld.
In november was Bosch als compagnon en hoofdredacteur van de Algemeene Staats-Courant betrokken bij een rechtszaak die moest leiden tot disciplinair ontslag van Heyligert. Als corrector van de Landsdrukkerij had deze eigenmachtig tekstwijzigingen aangebracht in de officiële proclamaties van het Uitvoerend Bewind. Die teksten had Bosch overgenomen. Juridisch gezien stond Bosch sterk omdat hij van de wijzigingen geen weet had, maar de procureur-generaal twijfelde sterk aan zijn eervolle bedoelingen. Vooral Bosch’ gedicht ‘Invallende gedachte’, afgedrukt in de Staats-Courant van 30 oktober 1798 (niet bewaard gebleven) had hem doen inzien ‘van welk aloy de voorsz. zoogenaamde Staats Courant is, en met welk oogmerk de voorn. Corrector C. Heijligert de voorsz. gecorrigeerde Proefbladen juist aan voorn. B. Bosch heeft overhandigd’.
Inhoud
De krant bevat nieuws over politieke ontwikkelingen in binnen- en buitenland. Er staan voorts afschriften van officiële brieven en missiven in, maar ook essays (bijvoorbeeld ‘Staatkundige bedenkingen’, 22 februari 1799) en dichtstukjes.
Hoewel de krant zich een Staats-Courant noemde, was het een particuliere onderneming waar het zojuist gevestigde centrale gezag officieel geen bemoeienis mee had. De nieuwe bewindvoerders na de staatsgreep hadden dan ook grote moeite met de wijze waarop de politiek in diskrediet geraakte Bosch allerlei staatszaken in de Staats-Courant aan de orde stelde. Volgens Sautijn Kluit gaf dit voeding aan de behoefte aan een ander, werkelijk officieel nieuwsblad van de centrale overheid.
Relatie tot andere periodieken
De Algemeene Staats-Courant concurreerde met de eveneens semi-officiële Binnenlandsche Bataafsche Courant (1798-1803) van Stuerman en Fijnje.
Exemplaren
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: T 948.
Bronnen
¶ Den Haag, Nationaal Archief: 3.03.01.01 Hof van Holland, inv.nr. 357 Notulen Hof van Holland 1798 (22-11-1798).
Literatuur
¶ Geert van der Burg, Voor God en Vaderland. Dominee Bernardus Bosch (1746-1803) en zijn politieke journalistiek (ongepubliceerde doctoraalscriptie UvA, 1986), p. 150-152
¶ W.P. Sautijn Kluit, ‘De Staats-courant vóór 1814’, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde (Leiden 1881), p. 1-86.
Rietje van Vliet
