Amsterdamse Posttyding (ca. 1689)

Titelbeschrijving
De tweede Amsterdamse Posttyding moy fraay curieux van de keuninke van Vrankryke, de state Jerusalems die kroote Turke e comsla.

Periodiciteit
Blijkbaar de tweede aflevering van een periodiek blaadje, waarvan de eerste en eventueel volgende afleveringen niet gevonden zijn. De laatste twee elementen uit de titel komen hier niet aan de orde; de titel van de eerste aflevering is dus vermoedelijk vrijwel in zijn geheel zonder meer overgenomen in dit vervolg.
De inhoud van het blad duidt erop dat het rond 1689 gedateerd moet worden.

Bibliografische beschrijving
Blad in kwartoformaat, bestaande uit 4 genummerde pagina’s. Op p. 1 vindt men na de titel onmiddellijk het begin van de tekst.

Boekhistorische gegevens
Colofon:

Gedrukt in de twee dosijn Neusdoekken, die gesonden zijn van den Koning van Engelant aan den Koning van Vrankrijk, om daar mee af te drogen de tranen over het verlies van de twee Oostindivaarders (p. 4).

Inhoud
Dit blad is een propagandablad in dienst van de orangistische politiek, of, zo men wil, de Engels-Nederlandse politiek, en is gericht op het afbreuk doen aan Lodewijk XIV en Frankrijk. Het is vergelijkbaar met een blad als het Maandags Relaes (1673-1674).
De vorm is die van een rarekiekvertoning, door de koeterwaals sprekende Jean en Deny (vader en zoon). Als toeschouwers hebben zij de volkse figuren Aristoteles, Jannetje, Steeven en Beletje. Het gezelschap heeft zich verzameld in een commeny en krijgt, onder een drankje, tegen betaling beelden te zien.
De aflevering gaat over het veronderstelde onechte kind van de gemalin van de door Willem III verjaagde koning Jacobus II van Engeland. Het betreft tientallen beelden van gebeurtenissen en vooral personen. De reeks begint met pater Peeters aan het kraambed van de bovengenoemde vorstin; vervolgens ziet men het Franse hof, de belegering van Hamburg door de koning van Denemarken, en de verwoesting van Zwammerdam en Bodegraven door de Fransen. Daarna volgen in hoog tempo tientallen bekende, of, wegens oplichterij of erotische avonturen beruchte, Nederlanders.
Deny poogt met moeite zijn Frans te laten rijmen. Er komt ook een enkel gedicht voor.

Relatie tot andere periodieken
Niet te verwarren met de satirische (vermoedelijk eenmalige uitgave) Amsterdamse post-tyding, den 24. may, 1689 (Amsterdam, C. Klaassen en J. Gerieft 1689).

Exemplaren
STCN 15884288X
Full text

André Hanou