Arnhemsche Mercurius (1704)

Titelbeschrijving
Arnhemsche Mercurius.

Periodiciteit
Voor de datering van dit tijdschrift, zie literatuuropgave. Het is niet duidelijk of de Arnhemsche Mercurius daadwerkelijk is verschenen.

Inhoud
Kort na het overlijden van stadhouder-koning Willem III in 1702 braken op verschillende plaatsen in het gewest Gelderland onlusten uit (Plooierijen). De deelnemers, zogenoemde Nieuwe Plooiers, afkomstig uit de burgerij, verzetten zich tegen de Oude Plooiers, hun stedelijke regenten die de stadhouder hadden gesteund.
Deze bestuurders joegen eigen belang na, profiteerden van de gemeenschap en ontnamen burgers hun brood, vrijheid en rechten, zoals een van de Arnhemse burgers verwoordde. Zij wilden invloed op hun lokaal bestuur en eisten vermeende oude rechten en vrijheden op voor hun eigen gremium, het college van gemeenslieden. Een van de middelen die de burgerij in Arnhem ter bereiking van deze politieke doelstellingen wilde inzetten was de krant, omdat in de Rijnstad ‘veele nieuwe tijdinge voor de dagh koomen’, die kennelijk gekanaliseerd moesten worden.
Uit een bewaarde notitie van een onbekende hand uit circa 1704 bleek dat de Arnhemsche Mercurius niet alleen de berichtenstroom over het conflict moest reguleren, maar ook het gedrag van twee Arnhemse burgemeesters (Gerhard Hanssen en Jacob Scholten) aan de kaak wilde stellen, want ‘die laetste twee sijn d’eenichste orsaeck’ van de oneenigheid in deze stad.

Exemplaren
Geen exemplaar bekend.

Bronnen
¶ Gelders Archief, Arnhemse regentenfamilies, inv.nr. 4.

Literatuur
¶ P.W. van Wissing, ‘Stad op drift: politiek tussen 1700 en 1815’, in: I. Jacobs e.a., Arnhem van 1700 tot 1900 (Utrecht 2009), p. 54-91.

Pieter van Wissing