Bataafsche Surinaamsche Courant (1804-1806)

Titelbeschrijving
Bataafsche Surinaamsche Courant.

Periodiciteit
Datering gebaseerd op Kempen en Enser (2001) en Sens (2008). Het blad verscheen tweemaal per week, op maandag en donderdag.

Bibliografische beschrijving
In het titelblok heeft, aldus Dentz (1938), het wapen van de Bataafse Republiek gestaan. Het devies luidt ‘Labor improbus omnia vincit’ (vert. Noeste arbeid overwint alles).

Boekhistorische gegevens
Gedrukt en uitgegeven te Paramaribo door weduwe J. Tresfon Jr.
Bedoeld is Sara Johanna de Beer, die zich na het overlijden van haar tweede echtgenoot weduwe Tresfon Jr. noemde.
De drukkerij was sinds 1785 niet meer haar eigendom. Ze had toen wegens liquiditeitsproblemen haar toenmalige drukkerij verkocht maar was in december van datzelfde jaar met financiële steun van Unico Wilkens een nieuwe drukkerij begonnen. In 1793 was het eigendom overgegaan in handen van zijn zoon Wilco Pieter Wilkens. In de bewaard gebleven aflevering van 26 april 1804 zijn Van Driest en Reyneke de eigenaren, zo blijkt uit de mededeling in de colofon: ‘Gedrukt ter geprivilegeerde Drukkerij van Wede. Tresfon Jr. door Van Driest en Reyneke’.

Inhoud
Nieuwsblad.

Relatie tot andere periodieken
Het is niet duidelijk hoe de Bataafsche Surinaamsche Courant zich verhoudt tot de Surinaamsche Courant (1790-1795) en de Saturdagsche Courant van Nieuws, Smaak en Vernuft (1794), die beide eveneens door Sara de Beer werden uitgegeven. Er kan wegens de lange tussenliggende periode moeilijk gesproken worden over een voortzetting van (een van) beide kranten.
Evenmin is duidelijk of er sprake is van een inhoudelijk verband tussen enerzijds de Bataafsche Surinaamsche Courant en anderzijds de vrijwel gelijktijdig bij Sara de Beer verschijnende Binnenlandsche Surinaamsche Courant (1804-1809). Mogelijk was die laatste krant bestemd voor de Nederlanders op de binnenlandse plantages en was de inhoud ervan daarop aangepast.

Exemplaren
¶ Amsterdam, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG): NIBG (Perscollectie) PM 18174 (nr. 34, 26 april 1804)

Literatuur
¶ Angelie Sens, lemma ‘Sara Johanna de Beer’, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland.
¶ Angelie Sens, ‘”Eerstelingen van Surinaamsche couranten”. De vroege Surinaamse pers, 1774-1816′, in: Archie Sumter e.a. (red.), K’ranti! De Surinaamse pers, 1774-2007 (Amsterdam 2008), p. 15-35
¶ Michiel van Kempen en Hugo Enser, ‘Surinaamse kranten en hun vindplaatsen. 1774-2000’, in: Oso. Tijdschrift voor Surinaamse taalkunde, letterkunde en geschiedenis 2 (2001), p. 263-286
¶ Joh. Hartog, Journalistiek leven in Curaçao (Willemstad 1944), p. 322
¶ Fred. Oudschans Dentz, ‘Surinaamsche journalistiek II’, in: De West-Indische Gids 20 (1938), p. 65-76, aldaar p. 36.

Rietje van Vliet
update 30-1-2022