Titelbeschrijving
Bijdragen ter Aankweeking van Eendracht, Stad- en Vaderlandliefde: Aanwijzing van ingeslopen Misbruiken en Middelen ter Herstel. Ten gemeenen nutte, zoo voor zich als voor de geheele Manhafte Schutterij der Stad Leyden. Uitgegeven: door de Vergadering van Quartier Meesters derzelve. No. 1.
Periodiciteit
Slechts de eerste aflevering is bekend (1786).
Bibliografische beschrijving
Deze aflevering bevat 68 pagina’s in octavo. In de paginering is de titelpagina (met als vignet het wapen van Leiden) opgenomen; alsook de versozijde daarvan, waarop een motto uit Montesquieu: ‘De Slaap in den Burgerstaat is een Voorbode van de Slavernij’.
Hierop volgen een poëtische opdracht aan de Leidse krijgsraad (p. 3) en een Voorbericht (p. 5-9). De rest van de aflevering geeft diverse stukken die op de situatie in de Leidse schutterij betrekking hebben.
Boekhistorische gegevens
De titelpagina meldt: ‘Te Leyden, Bij C. Heyligert, F. De Does, J.J. Thyssens en P. Pluygers. 1786’. In de Hollandsche Historische Courant van 27 mei 1786 wordt ervoor geadverteerd: de prijs is 8 stuivers en ‘NB. Geen Exemplaaren worden voor Echt erkent, dan die door den Voorzitter der Vergadering getekend zyn’.
Inhoud
‘Deze bundel’, zoals het voorbericht deze eerste aflevering noemt (p. 5), is bedoeld spreekbuis te worden van het patriotsgezinde deel van de Leidse schutterij. Het is een conglomeraat van stukken en vertogen.
In deze eerste aflevering maken de patriotse Leidse schutterij-kwartiermeesters (52 van de 66) de krijgsraad (het opperbevel) bekend met wat er aan gevoelens leeft in de (nog) niet geheel officiële bijeenkomsten van de patriotse schutters en met de doelen die men daar voorstaat. Het is duidelijk een middel om de krijgsraad onder druk te zetten, erkenning te krijgen en de macht te bezorgen aan de patriotse partij.
De aflevering bevat allereerst documenten, zoals de wetten van de nieuwe schuttersvergadering en de plannen voor de toekomst van dat orgaan. Deze dateren soms uit 1785. Daarnaast vindt men vertoogachtige verhandelingen die in wezen politieke propaganda zijn: wat zijn de vereisten voor een schutter? Welke kwaliteiten moet een regent hebben indien die geen aristocraat wil zijn? Welke doelen moet een patriot voor ogen staan?
Exemplaar
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: PAMFLT 1785:III.
¶ Full text
André Hanou
