Boekzaal voor Onderwijzers der Jeugd (1801)

Titelbeschrijving
Boekzaal voor Onderwijzers der Jeugd, en voor allen, die zo in de steden als ten platten lande met de zorg der opvoeding gelast zyn, of de zelve ter harte neemen.

Periodiciteit
Van dit blad zijn niet meer dan twee afleveringen verschenen, blijkens Saakes’ Naamlijst in juli 1801 en januari 1802 (p. 244, 296). Slechts de eerste aflevering, met ‘No. 1.’ boven de titel, is bewaard gebleven.
Op p. 11-12 zegt men nog niet te weten of het blad om de maand, de twee maanden, of met nog langer tussenpoos zal verschijnen; wél dat het blad altijd ‘by stukjes van 5 à 6 bladen, elk van 16 paginaas’ voor de dag zal komen. Voor nr. 2 werd geadverteerd in de Rotterdamse Courant van 19 november 1801.

Bibliografische beschrijving
Nr. 1 bevat IV plus 112 bladzijden in octavo. Het voorwerk heeft behalve de titelpagina een ‘Inhoud Der Stukken in ’t eerste Nommer’.

Boekhistorische gegevens
De titelpagina meldt: ‘Te Rotterdam, by J. Hendriksen, en te Leyden by J. van Thoir. 1801’.
De prijs per aflevering bedroeg volgens Saakes 6 stuivers.

Inhoud
De eigenlijke tekst begint met een ‘Bericht aan ’t publiek’, waarin een wijdlopig verhaal over de doelstellingen. Boeken over het onderwijs zijn dikwijls bestemd geweest voor experts, maar worden nooit getoetst aan de hand van de praktijk. Onderwijstijdschriften gaan daar vaak niet over, maar schrijven over nog andere zaken; of ze zijn afkomstig van slechts één culturele instantie.
Daarom zal dit tijdschrift ‘alleen de verhandelingen, waarneemingen, aankondigingen, aantekeningen, en de aanmerkingen bevatten, die hier regtstreeks mede overëenkomen, en tot heure verbetering kunnen strekken’. Dergelijke artikelen mag men portvrij opsturen. Men wil echter geen teksten over prijsverhandelingen, prijsuitdelingen, geschillen.
Men ziet wel graag teksten van de volgende aard. 1. Beoordelingen van nieuwe boeken over onderwijs en opvoeding. 2. Tegenwerpingen en reacties. 3. Beoordelingen van soortgelijke werken in andere talen. 4. Lijsten van werk van belangrijke auteurs, al dan niet vergezeld van uittreksels uit dat werk. 5. Vragen over onderwijs. 6. Aankondigingen van te verschijnen werk. 7. Veranderingen bij onderwijsinstellingen (vacatures bijvoorbeeld). 8. Lijsten van de belangrijkste onderwijsinstituten en -instellingen.
De inhoud lijkt van nr. 1 lijkt wat schraal, na deze fanfare. De lezer vindt wat kleinere besprekingen, over bijvoorbeeld de Grondbeginselen (1799) van A.H. Niemeyer en het Wiskundig Leerboek (1800) van G.U.A. Vieth. Er is een verhandeling over de schrijfkunst. Verder een lang bericht over het kunnen intekenen op een nieuw Cabinet van schryfkonst (p. 106-110), en een ingezonden opmerking van J.P. Dellebarre (p. 11).
Aan het einde stelt men vast dat wegens de vele ingezonden berichten deze aflevering dikker is geworden dan verwacht (p. 112). Verder wordt hier de inhoud van nr. 2 opgegeven.

Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: 674 E 23 (nr. 1)
Full text

André Hanou