Broederlyke Vermaning (1729)

Titelbeschrijving
De Broederlyke Vermaning, voor de zogenaemde Vrolyke Tugt-Heer.

Periodiciteit
Eenmaal per week op dinsdag. Er zijn slechts twee afleveringen bekend: 22 en 29 november 1729. Het abrupte einde van het tijdschrift is volgens Jacob Campo Weyerman te wijten aan geldgebrek van de auteur (Vrolyke Tuchtheer 2 januari 1730, p. 210).

Bibliografische beschrijving
Iedere aflevering bevat 8 pagina’s in kwarto, met doorlopende paginanummering. De afleveringen beginnen met een Latijns citaat dat voorzien is van een vertaling.

Boekhistorische gegevens
Blijkens het colofon van nr. 2 is het blad gedrukt voor de auteur (drukker onbekend); het werd verkocht (‘uytgegeven’) door Pieter Aldeweereld, boekverkoper in de Wolvestraat, hoek Keizersgracht te Amsterdam.

Medewerkers
Weyerman identificeert in zijn Vrolyke Tuchtheer van 28 november 1729 de anonieme auteur als ‘de ongezouten Sulsis’, achter wie blijkens de Tuchtheer van 5 december Simon VAN LEEUWEN S.J.Z., ofwel Simon Jansz. Simonsz. van Leeuwen (geb. 1682), schuilgaat. Hij is kleinzoon en naamgenoot van een beroemd Leids rechtsgeleerde; zijn vader was schepen van Leiden. Studeerde rechten aldaar, maar over zijn verdere carrière in juris is niets bekend.
Van Leeuwen heeft een aantal rabelaisiaanse werken op zijn naam staan, waaronder het dodengesprek Den Hollandschen droomer in het ryk van Pluto (1729) en de roman De verliefde reyziger door Vrankryk en Italien (1730).

Inhoud
De afleveringen bevatten verzen, een sprookje, een advertentie waarin een verzonnen uitgave op humoristische manier wordt aangeboden, en tussendoor kleine, soms scabreuze verhaaltjes. De stijl van het geheel is rabelaisiaans, met woordgrappen en verwijzingen naar de klassieken. Lezers zijn vermoedelijk studenten en libertijns ingestelde intellectuelen (p. 4).

Relatie tot andere periodieken
De Broederlyke Vermaning verschijnt als reactie op het weekblad Den Vrolyke Tuchtheer van Jacob Campo Weyerman: nr. 1 is een reactie op de Tuchtheer-afleveringen van 31 oktober en 7 november; nr. 2 reageert op de Tuchtheer van 14 november 1729. Voor de reacties van Weyerman, zie diens Tuchtheer van 28 november en 5 december 1729.
Opvolger van De Broederlyke Vermaning is De Nieuwe Modenze Gebrilde Brilleman (1729-1730), eveneens van Simon van Leeuwen en eveneens vol kritiek op de Tuchtheer. De auteur reageert in de Brilleman van 19 december op de Tuchtheer van 5 december, waar Weyerman uitpakt tegen De Broederlyke Vermaning.

Exemplaar
STCN 189636033
Full text

Literatuur
¶ Paul J. Smith, ‘Rabelais-ontleningen bij Simon van Leeuwen S.J.Z.’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 12 (1989) 3, p. 91-97
¶ Susan Lammers, ‘De aardigheden van Rabelais in de leugenboeken van Anna Folie’, in Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 12 (1989) 1, p. 8-18
¶ Jos Leenes, ‘Simon van Leeuwens vergeefse strijd tegen de Vrolyke Tuchtheer’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 8 (1985) 1, p. 26-31.

Rietje van Vliet