Dames-Post (1785)

Titelbeschrijving
De Dames-Post. Behelzende: enige zeldzaame gebeurtenissen, zedelyke vertoogen en verhaalen, nuttige berichten, zedekundige brieven en aanmerkingen, fraaije dichtstukjes, enz. Byëen verzameld in zes-en-twintig weekbladen.

Periodiciteit
Het blad verscheen wekelijks van 12 januari 1785 t/m 7 juli 1785 (26 nrs.).

Bibliografische beschrijving
Iedere aflevering beslaat 4 doorgenummerde pagina’s in octavo. De tekst is opgemaakt in twee kolommen. Het titelblok bevat de short titel, het volgnumer en de verschijnigsdatum.

Boekhistorische gegevens
Het blad verscheen ‘Te Amsterdam bij Johannes Weppelman’.
Het blad was behalve in Amsterdam ook verkrijgbaar bij boekverkopers in Arnhem, Dordrecht, Gouda, Haarlem, Den Haag, Leiden, Rotterdam en Utrecht. Het aantal verkooppunten neemt in de loop van het jaar af.
Prijs per aflevering: 1½ stuiver.

Medewerkers
Dat het blad een mannelijke redacteur had, blijkt uit de aanhef van lezersbrieven met ‘myn Heer’.

Inhoud
De Dames-Post is een van de eerste oorspronkelijk Nederlandstalige vrouwentijdschriften. Elke aflevering bestaat uit twee rubrieken: ‘nieuwsbrieven’ en ‘mengelstukken’. De eerstgenoemde rubriek bevat korte berichten, die vaak een sensationeel karakter hebben. Al het nieuws heeft betrekking op het buitenland; slechts een maal is er een binnenlands bericht opgenomen over een brand die in de Grote of Jacobijnerkerk te Leeuwarden heeft gewoed. Politiek nieuws wordt met het oog op de vrouwelijke doelgroep vermeden, want het blad is ‘met vermyding van alle staatzaken, alléén tot nut en vermaak der Sexe […] ingerigt’ (nr. 6, 16 februari 1785).
De rubriek ‘mengelwerk’ bevat verhalen, gedichten, spreuken en lezersbrieven. Er is veel aandacht voor de liefde en het huwelijk. Langere bijdragen betreffen een ‘Indiaansche liefdesgeschiedenis’, een uit het Engels vertaald vervolgverhaal over de gravin van Salisbury en koning Eduard III en een moraliserende briefwisseling tussen een Amsterdamse dame en haar vriendin op de Veluwe. De mondaine, weelderige levensstijl van de Amsterdamse wordt daarin gecontrasteerd met het eenvoudige, godvruchtige bestaan van de Veluwse. Laatstgenoemde tekst werd vijftien jaar eerder in het weekblad De Denker (1763-1774) gepubliceerd.
Het blad kenmerkt zich ook door een zekere ‘gout exotique’, getuige de aandacht voor oriëntaalse elementen in de berichtgeving en de vertellingen.

Relatie tot andere peridodieken
Of er behalve de gelijkluidende titel een relatie is met The Lady’s Post (1700), verdient nader onderzoek.

Exemplaren
STCN 300146248
Full text

Literatuur
¶ L. Jensen, ‘Bij uitsluiting voor de vrouwelijkse sekse geschikt’. Vrouwentijdschriften en journalistes in Nederland in de achttiende en negentiende eeuw (Hilversum 2010), p. 9, 11, 26, 28, 40, 41, 43, 45, 52, 195, 245
¶ L. Jensen, ‘“Alleen tot nut en vermaak der Sexe ingerigt”. Een verkenning van De Dames-post (1785)’, in: Ts. Tijdschrift voor Tijdschriftstudies (1998) 3, p. 21-26.

Lotte Jensen