Secundaire literatuur

Saakes
In Saakes’ Naamlijst van Nederduitsche boeken staan de nieuw uitgekomen boeken en tijdschriften per maand gerangschikt. Met veel onbekende titels en met winkelprijzen.
Online staan de delen 1 t/m 12 (1790-1848): zie het lemma Naamlijst van Nederduitsche boeken.

Van Abkoude/Arrenberg
Het Naamregister van de bekendste en meest in gebruik zynde Nederduitsche boeken geeft een aardige indicatie van Nederlandstalige boeken en tijdschriften die in lang vervlogen tijden op de markt zijn gebracht. Van Abkoude, en na hem Reinier Arrenberg, ordenden de nog verkrijgbare titels alfabetisch op auteursnaam. Lees hier welk voorbehoud zij maakten met jaartallen en uitgevers.
Zie verder de Naamlijst over de jaren 1600-1761, verbeterd & vermeerderd t/m 1772 (A-N en M-Z) en de tweede druk van de jaren 1600-1761, verbeterd & vermeerderd met de jaren t/m 1787 (A-N en M-Z).

Atlas van Stolk
De officiële database van de Atlas van Stolk is alleen doorzoekbaar op titels, vervaardigers en jaartallen. De beschrijvingen, waarin dikwijls melding wordt gemaakt van periodieken, zelf echter niet. Daarvoor moet men naar de gedrukte versie. Die is gelukkig grotendeels ook op internet te vinden: deel 1, deel 2, deel 3, deel 4, deel 5, deel 6, deel 7, deel 8, deel 9, deel 10.

Kleerkooper & Van Stockum
Veel archiefmateriaal met betrekking tot Amsterdamse boekverkopers is diplomatisch weergegeven in: Kleerkooper & Van Stockum, De boekhandel te Amsterdam (‘s-Gravenhage, 1914–1916), deel 1 en deel 2.

Van Eeghen, De Amsterdamse boekhandel
De vijf delen zijn via DBNL raadpleegbaar.

Kossmann
E.F. Kossmann, De boekhandel te ‘s-Gravenhage tot het eind van de 18de eeuw (Den Haag 1937)

Geneeskundige tijdschriften
C.C. Delprat, De geschiedenis der Nederlandsche geneeskundige tijdschriften van 1680 tot 1857 (Amsterdam 1927). Als artikel verschenen in: Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde 71/1A (1927), p. 3-116.

Franse tijd
Voor de Franse tijd is de Bibliographie de la France of de Bibliographie de l’Empire français een interessante bron, ook voor Nederlandstalige uitgaven. Prijzen staan er zelden bij, wel altijd oplagecijfers. Voor zover ik weet zijn slechts twee delen op internet raadpleegbaar: deel 1 (1811 en 1812) met inhoudsopgave; en deel 3(1813), eveneens met inhoudsopgave.

Lees ook A.C. Kruseman, De Fransche wetten op de Hollandsche drukpers 1806 tot 1814 (Amsterdam, 1889).

Eeuwigdurende kalender
Om te achterhalen op welke dag van de week een periodiek verscheen, is de eeuwigdurende kalender een handig middel.

Sautijn Kluit
Een nog altijd gewaardeerde tijdschriftonderzoeker is W.P. Sautijn Kluit. Klik hiervoor een overzicht van zijn artikelen over kranten en tijdschriften. Een aantal daarvan is online raadpleegbaar:

Knuttel
Voor de tijdschriftonderzoeker die het commentaar uit de pamflettencatalogi van Knuttel mist:

Opsporing verzocht
J.I. van Doorninck, Vermomde en naamlooze schrijvers opgespoord op het gebied der Nederlandsche en Vlaamsche letteren:

Hatin

Dictionnaire des journaux 1600-1789
Dictionnaire des journaux 1600-1789, sous la direction de Jean Sgard, Paris, Universitas, 1991.
Het naslagwerk staat volledig op de website van het Centre International d’étude du XVIIIe siècle (c18.net). Zie ook de bijgewerkte versie van het naslagwerk.

De kunst van het kranten lezen
In 1758 verscheen Kort onderwijs, hoedanig men de couranten best lezen en gebruiken kan, geschreven door de bekende pomoloog Johann Hermann Knoop (ca 1700-1769). Knoop was hortulanus van de siertuin van Marijke Meu, in Leeuwarden. Hij noemt als eerste vereiste om kranten te lezen: ‘Dat men voor eerst wel moet kunnen lezen.’
Behalve veel tips geeft Knoop een aanzienlijke lijst moeilijke woorden die in kranten veelvuldig worden gebruikt.

Over spectators (verouderd)
Jan Hartog, De spectatoriale geschriften van 1741-1800. Bijdrage tot de kennis van het huiselijke,maatschappelijke en kerkelijke leven onder ons volk, in de tweede helft der 18e eeuw, Utrecht, Provinciaal Utrechtsche Genootschap van Kunsten en Wetenschappen 1872. Klik hier om p. 1-69 te lezen.

Over Belgische kranten en tijdschriften
In 1845 verscheen Essai historique et critique sur les journaux Belges (journaux politiques), geschreven door André Warzée. Er staat een interessant overzicht in van periodieken in de Zuidelijke Nederlanden. Verouderd, dat wel, maar het is een aardige start voor verder onderzoek naar Belgische tijdschriften in de vroegmoderne tijd.

Een recentere bibliografie is die van Jacques Devolder. Helaas niet volledig op het web te raadplegen: Algemene bibliografie van publicaties uitgegeven in de Zuidelijke Nederlanden, deel 1 – periode 1792-1799; deel 2 – periode 1792-1829 (niet gedateerd). Met uitgebreide literatuuropgave.

De Navorscher
Een 19e-eeuws blad vol wetenswaardigheden, onzin, feitjes, genealogische vragen en andere schijnbaar nutteloze kennis over literatuur en geschiedenis.
jrg 1, jrg 2 (1852), jrg 3 (1853) en bijblad, jrg 4 (1854) en bijblad, jrg 5 (1855) en bijblad, jrg 6 (1856), jrg 7 (1857), jrg 8 (1858), jrg 9 (1859), jrg 10 (1860), Algemeen register jrg 1-10jrg 11 (1861), jrg 12 (1862), jrg 13 (1863), jrg 14 (1864), jrg 15 (1865), jrg 16 (1866), jrg 17 (1867), jrg 19 (1868), jrg 20 (1869), jrg 21 (1871), jrg 22, jrg 23, jrg 24, jrg 25, jrg 26 (1876), jrg 27, jrg 28 (1878), jrg 29 (1879), jrg 30, Algemeen register jrg 21-30, jrg 31, jrg 32, jrg 33, jrg 34, jrg 35, jrg 36, jrg 37, jrg 38, jrg 39, jrg 40, jrg 41, jrg 42, jrg 43, jrg 44, jrg 45, jrg 46, jrg 47, jrg 48, jrg 49, jrg 50, jrg 51, jrg 52, jrg 53, jrg 54 (1904), jrg 55