Franeker Historische Courant (1787)

Titelbeschrijving
Franeker Historische Courant.

Periodiciteit
In nr. 1 staat het voornemen om deze krant twee maal per week te doen verschijnen. Er zijn echter slechts 3 afleveringen gepubliceerd: op vrijdag 14 september, dinsdag 18 september en vrijdag 21 september 1787. Na de komst van de Pruisische troepen, die de stadhouder te hulp schoten bij het herstellen van de orde, vluchtten de radicale patriotten die zich in Franeker hadden gevestigd, naar Frankrijk en kwam er een abrupt einde aan de Franeker Historische Courant.

Bibliografische informatie
De krant, in folio, heeft vier pagina’s per aflevering. Het titelblok bevat een vignet (een gekroonde bel, het wapen van Franeker) met links en rechts daarvan de titel en de datering. Linksboven staat het jaartal en rechtsboven het volgnummer.

Boekhistorische gegevens
De krant is uitgegeven ‘op Order van het Staats en Stads Defensie Weezen te Franeker’ bij boekverkoper D. Romar.

Inhoud
In het verschijningsjaar van de Franeker Historische Courant had zich te Franeker een patriotse tegenregering gevormd die zich afzette tegen de Staten van Friesland in Leeuwarden. In nr. 1 staat dat de Utrechtse en ‘Historische kranten’ nauwkeurig verslag doen van de politieke gebeurtenissen, maar dat regionale kranten op het platteland in Friesland meer worden gelezen. Er is weliswaar de Leeuwarder Courant, maar deze krant geeft volgens de redactie geen waarheidsgetrouwe weergave van de gebeurtenissen. Daarom is het nodig om de Franeker Historische Courant op te richten.
Behalve de publicaties namens de Staten van Friesland in Franeker, afkomstig van de tegenregering en ondertekend door C.L. van Beijma en H.L. van Altena, bevat Franeker Historische Courant toelichtingen op de redenen van de omwenteling in Friesland. Verder doet de krant vrijwel alleen verslag van de vijandigheden binnen en buiten de provincie, steevast in het voordeel van de patriotten.
In de nrs. 2 en 3 volgt na het nieuws een pagina met aankondigingen en advertenties.

Relatie tot andere periodieken
Nr. 314 van de Post van den Neder-Rhijn (1786) bevat een brief van een ‘Friesch Burger’ waarin gepleit wordt voor de oprichting van een nieuwe vaderlandslievende provinciale krant in Friesland. Zowel in deze brief als in nr. 1 van de Franeker Historische Courant wordt de Leeuwarder Courant verweten het volk blind te houden.

Exemplaren
¶ Leeuwarden, Tresoar: Hs 1468; Pb 6617 (alleen nr. 1-2), en microfilm (nr. 1-3)
¶ Leeuwarden, Tresoar: overdruk van nr. 1 in de Franeker Courant  van 16 september 1887 (Hs 512 en Pb 6617a).

Literatuur
¶ J.F.R.H. Smit, “Mijnheer de Friesche Patriot! De politieke pers in Friesland 1780-1787”, in W. Bergsma e.a. (red.), For uws lân, wyv en bern: De patriottentijd in Friesland (Leeuwarden 1987), 111-126, aldaar 122-125
¶ ‘Franeker Historische Courant al in 1787’, in: Franeker Courant 18 september 1985, p. 5.

Hubertina Visser