Goddelooze Rol der Jesuiten (1688)

Titelbeschrijving
De Goddelooze Rol der zo genaamde Eerwaardige Paters Jesuiten, Gespeelt op Het Schouw-Tooneel van de Wereld. Alles getrokken uit onverdachte en Rooms-gezinde Schrijvers, mitsgaders bevestight door de heedendaagsche ervaarentheid. Eerste [t/m zesde] Verhandeling. Door een Liefhebber der Waarheid. In ’t jaar 1688.

Periodiciteit
Deze verhandelingen verschenen als periodiek, blijkens de opmerking aan het einde van nr. 1 (‘verhandeling’): ‘De tweede verhandeling zal in ’t begin van de naast volgende week uitkomen’ (p. 8). Meer dan 6 nrs. zijn niet verschenen, blijkens de opmerking op p. 48, dat dit het einde is van de zesde ‘en laatste’ verhandeling.
De tekst moet begin 1688 uitgegeven zijn, aangezien op vele plaatsen nog sprake is van Jacobus II als tegenwoordige koning van Engeland.

Bibliografische beschrijving
De 6 afleveringen beslaan elk 8 bladzijden in kwarto, terwijl het geheel is doorgepagineerd 1-48. Alleen de eerste verhandeling heeft een ‘echte’ titelpagina; de volgende afleveringen geven slechts een short title, waarna de tekst volgt.

Medewerkers
Blijkens de titelpagina is het blad geschreven ‘door een liefhebber der waarheid’.

Inhoud
In een tamelijk onderlegde en historiserende stijl wordt een exposé gegeven van de zucht der jezuïeten een ‘algemeene Monarchy’ te willen stichten, met de paus als monarch. De auteur gaat na hoe zij dit streven overal ter wereld (China, Japan, Paraguay) hebben voorgestaan; in de laatste decennia echter in het bijzonder in Frankrijk en Engeland. Dit leidt tot verdere beschouwingen en ‘ontdekkingen’ van hun praktijken: hun geldzucht, hun duivelse ‘kamer van Meditatien’, hun veertien vuistregels voor het gedrag.
Vermoedelijk is deze periodiek bedoeld als propagandageschrift in de strijd van Willem III tegen de zeer katholieke Lodewijk XIV en diens bondgenoten. Er hebben meer dergelijke ondersteunende bladen in dit decennium bestaan.

Exemplaar
STCN 863860249
Full text

André Hanou