Jonge Savojaard (1784)

Titelbeschrijving
De Jonge Savojaard met zyn nieuwe Toverlantaarn pas uit zyn land gekomen, met zich gebracht hebbende vertooningen van den besten smaak voor Prinsen & Hertogen – Edelen en Burgers – o so mooy fraay Curieus!

Periodiciteit
Er zijn 8 ongedateerde nrs. verschenen. Voor nr. 1 wordt geadverteerd in de Nederlandsche Courant van 12 juli 1784, voor nr. 8 in de Hollandsche Historische Courant van 14 december 1784. Deze laatste advertentie eindigt met de mededeling dat het blad hiermee is geëindigd.
De verschijningsfrequentie is in beginsel tweewekelijks, al wijzen krantenadvertenties erop dat er tussen de nrs. 2 en 3 een maand is verstreken.

Bibliografische beschrijving
Elke aflevering bevat 14 à 18 bladzijden in octavo. Er is een doorlopende paginering waarbij echter doorgaans de titelpagina’s en soms de laatste bladzijden niet in die paginering meegenomen zijn. Elke aflevering begint met de verkorte titel De Jonge Savojaard met zyn nieuwe Toverlantaarn.

Boekhistorische gegevens
Impressum en colofon ontbreken. Volgens de titelpagina is de prijs per aflevering 4 stuivers.

Inhoud
De Jonge Savojaard is een patriots blad waarin, in de trant van de Lanterne Magique van Henrik Sterck, in Koeterwaal-Frans zoals door Savojaardse rondreizende vertellers gebruikt, recent nieuws uit het jaar 1784, in de vorm van plaatjes, becommentarieerd wordt. Daarbij komen elke keer diverse items aan de orde.
Het commentaar betreft in het bijzonder de Engelsgezindheid van de hertog van Brunswijk, het merkwaardig uitstel van het uitvaren van de vloot naar Brest, en de affaires rond Kaat Mossel. Verder zijn bijzonder mikpunt: de orangist Elie Luzac, en de Rotterdamse predikant Hofstede. Zo merkt Kaatje in aflevering 2 (p. 25) tegen de ‘Professor skynheilikesius’ op over de patriotten: ‘Ce sont des Atheistes. Des Deistes. Des Sociniens ou de plus pire encore des Armeniens’.

Exemplaren
¶ STCN 197796168
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek 1206 D 38:3
Full text

Literatuur
¶ I. Nieuwenhuis, ‘Politiek op de kermis. Het genre van de gefingeerde rarekiekvertoning’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 39 (2016), p. 1-16
T. Jongenelen, ‘O so mooy! o so fraay! o so curieus! De Lanterne Magique’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 31 (2008) 2, p. 124-134.

André Hanou
update 31-1-2020