Journal du Département de la Lys (1811-1814)

Titelbeschrijving
Journal du Département de la Lys. Autorisé par Mr. le Préfet.
Bijbehorend advertentieblad: Supplement au Journal du Département de la Lys, autorisé par Mr. le Préfet. Dit kreeg later de titel: Blad van Waarschuwingen, Bekendmakingen en van alle slag van Berigten der stad Brugge / Feuille d’Affiches, d’Annonces et Avis Divers de Bruges.

Periodiciteit
In 1810 vaardigde het Franse bestuur een decreet uit dat bepaalde dat er slechts één krant per departement mocht verschijnen; volledig Nederlandstalige kranten werden verboden. De prefect kondigde in de Gazette van Brugge en van het Departement der Leye van 17 mei 1811 aan hoe hij uitvoering zal geven aan deze verordening:

D’après les ordres de M.P. Arborio, préfet du département de la Lys, il ne paraîtra à dater du 20 mai 1811, pour tout le département, qu’une seule feuille, ayant pour titre: Journal du département de la Lys. G. De Busscher-Marlier et J. Bogaert et fils en sont les éditeurs-propriétaires. Ce journal, étant le seul autorisé dans le département, contiendra toutes les annonces prescrites par le code de procédure civil, les ventes de biens meubles et immeubles […].

Het tweetalige Journal verscheen driemaal per week van 20 mei 1811 t/m 31 januari 1814. Het supplement verscheen van augustus/september 1811 tot januari 1814, eveneens driemaal per week (in het Brugse exemplaar niet altijd bewaard gebleven).
Nadat de Fransen op Maria Lichtmis (2 februari) 1814 door de Kozakken waren verjaagd uit Brugge, werd de drukkerij van De Busscher overvallen en stilgelegd. Omdat ook de decreten met betrekking tot de periodieke pers werden ingetrokken, betekende dit tevens het einde van het Journal du Département de la Lys.

Bibliografische beschrijving
Aanvankelijk verscheen de krant in folioformaat; met ingang van 25 november 1811 verscheen de krant in groot kwarto.
Het titelblok bevat datum, volgnummer en titel. De krant telt 4 pagina’s in tweekoloms opmaak (in een enkel geval met doorloop in de marge, overdwars).

Boekhistorische gegevens
Vanaf 25 november 1811 luidt de colofon: ‘A Bruges de l’imprimerie de G. De Busscher-Marlier. On s’abonne chez J. Bogaert et fils’. Het advertentieblad staat alleen op naam van Bogaert.
Guillaume De Busscher was drukker van de Prefectuur en lid van de Municipale Raad. Sinds 1804 bekleedde hij bovendien het stedelijk ambt van ontvanger der indirecte belastingen. Toen de Fransen begin 1814 werden verjaagd, richtte de woede van het volk zich op hem en zijn drukkerij. Viaene (1962) citeert:

zij stolen alles daer uyt en braeken alles in stukken, smijtende zijne schoone drukletters ter straete waert, bestaende in de schoonste collectie van letteren, die men wenschen konde, die eenige honderde Louis gekost hadde.

Nadat de rust was hersteld besloot De Busscher te stoppen met het Journal en de stad te verlaten, en zette Bogaert de krant voort als de Brugsche Gazette. 

De prijs van het Journal bedraagt aanvankelijk 18 frank. Op 25 november 1811 wordt de prijs verhoogd naar 26 frank, inclusief het Feuille d’Annonces. Vanaf 25 maart 1812 betaalde de lezer 14 frank exclusief en 26 frank inclusief het advertentieblad.

Medewerkers
Wie de (hoofd)redactie voor zijn rekening nam, is niet bekend. Beide drukkers komen in principe in aanmerking voor het courantier-/redacteurschap. Omdat het advertentieblad alleen op naam van Joseph Emmanuel BOGAERT (1752-1820) staat, is het waarschijnlijk dat hij hierover alleen de regie voerde.

Inhoud
Gezagsgetrouw tweetalig nieuwsblad.

Relatie tot andere periodieken
Het volledig Franstalige Journal de la Lys (1804-1811) van De Busscher, de neutrale en gezagsgetrouwe Gazette van Brugge van Bogaert en de Feuille Périodique de Courtrai (1807-1811) van R. Gambart de Courval werden in 1811 samengevoegd tot het Journal du Département de la Lys. Na intrekking van het decreet uit 1810 en het vertrek van De Busscher uit Brugge hervatte Bogaert zijn Brugsche Gazette, die met variërende ondertitels tot 1914 bleef bestaan.

Exemplaren
¶ Brugge, Erfgoed Brugge (Openbare Bibliotheek): TS271555
Full text

Literatuur
¶ A. Van den Abeele, ‘Drukker-uitgever Joseph Bogaert (1752-1820) of de standvastige taalijveraar’, in: Belgisch Tijdschrift voor Nieuwste Geschiedenis 16 (1985) 1-2, p. 42
¶ Antoon Viaene, ‘De drukkersfamilie De Busscher, Brugge en Gent 1770-1852’, in: Biekorf 63 (1962), nr. 2, p. 33-40
¶ R. van Eenoo, De pers te Brugge: 1792-1914. Bouwstoffen (Leuven/Parijs 1961), p. 55-68.

Rietje van Vliet