Korte Voorstellen ter Verheerelykinge van God (1791-1793)

Titelbeschrijving
Korte Voorstellen ter Verheerelykinge van God. Door C.G. Saltzman. Gevolgd naar het Hoogduitsch.

Periodiciteit
De eerste aflevering wordt gemeld in Saakes’ Naamlijst van maart 1791, met de toevoeging dat er wekelijks een nummer zal verschijnen (p. 97). In december 1791 blijken deel 1 en 2 verschenen te zijn (p. 174), en in januari 1794 deel 3 (p. 5). De delen bevatten telkens 26 afleveringen.

Bibliografische beschrijving
De delen bevatten elk IV + 208 bladzijden (= 26 afleveringen van telkens 8 pagina’s) in octavo. In het voorwerk zitten titelpagina en inhoudsopgave; in deel 1 daarin bovendien een ‘Aan den Nederlandschen leezer’, geschreven door de uitgever.
De afleveringen hebben een simpel kopje, als ‘Zeven-en-twintigste voorstel’, waarna een onderwerpsregel volgt. Soms wordt aan het einde een kleinere letter gebruikt, om binnen de acht pagina’s te blijven.

Boekhistorische gegevens
De titelpagina’s vermelden: ‘T Eerste [Tweede, Derde] deel. Te Amsteldam. By I. De Jongh. 1791 [1791, 1793]’.
De prijs van nr. 1 was volgens Saakes ƒ 0:1:8; de prijs per deel ƒ 1:16.
Er is een prospectus voor het Nederlandse blad bewaard gebleven.

Medewerkers
De oorspronkelijke auteur, Christian Gotthilf SALZMANN (1744-1831), was evangelisch predikant. Hij behoorde tot de filantropijnen: opvoedkundigen die uitgingen van natuur en gezond verstand. Hij werd leider (1781-1784) van het door J.B. Basedow opgerichte opvoedingsinstituut te Dessau, het Philanthropinum. Een uivloeisel van deze arbeid zijn Salzmanns Gottesverehrungen, gehalten im Bethsale des Dessauischen Philanthropins (1783). Hierna stichtte hij zijn eigen instituut.

Inhoud
De afleveringen zijn volgens het ‘Aan den Leezer’ gebruikt als wekelijks materiaal voor de jongelui van de kweekschool in Dessau en vormen bijeen genomen een soort ‘godsdienstig huisboek voor jonge lieden’, hoewel ook voor elke leeftijd bruikbaar.
Onderwerpen van deze instruerende beschouwingen (haast meditaties) zijn bijvoorbeeld: ‘Over de oogmerken van den dood van Jezus’; ‘Ons leeven gelykt aan eene reize’.

Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: OG 63-6608, 6609 (deel 1 en 2), O 63-5490 (deel 3); KVB PPA 630:10 (prospectus)
¶ Full text deel 1deel 2 en deel 3

André Hanou