Titelbeschrijving
De Laplandse Courant. Verhaalende veelerhande Nieuwigheden uyt vreemde Landen Steeden en Dorpen.
Periodiciteit
Niet gedateerde, eenmalige uitgave; een katern uit een almanak. Het bestudeerde exemplaar is opgenomen in een kleine collectie losse katernen met mengelwerk, gedrukt na 1713 (in een van de katernen wordt de Vrede van Utrecht genoemd).
Het woord ‘courant’ in de titel rechtvaardigt de opname ervan in de ENT.
Bibliografische beschrijving
Het geheel bevat 16 ongenummerde pagina’s in 16mo (inclusief titelpagina). Op de titelpagina staat een vignet met een horizontaal vliegende Mercurius. Het katern eindigt met ‘Eynde’; anders dan op vorige pagina’s ontbreekt hier een custos. Het impressum is gezet in gotische letters.
Boekhistorische gegevens
De titelpagina geeft als impressum: ‘Gedrukt voor de Liefhebbers van wat nieuws’.
Inhoud
Het spotkrantje is een pastiche op nieuwsmercuren zoals die in de zeventiende en begin achttiende eeuw verschenen. De berichten zijn steeds voorzien van plaats en datum (zonder jaartal). Het zijn volkse grapjes, die dankzij de rariteitenlijstjes sterk doen denken aan de humor van de ‘Leugenboeken van Anna Folie’ (ca 1708).
Uit eigentijdse beschrijvingen kan men opmaken dat Laplandse kranten een ‘genre’ vormen van leugenachtige nieuwsmaren: Lapland was in de achttiende eeuw synoniem voor het rijk der sjamanen die in een sprookjesachtige wereld hun verzonnen verhalen aan de man brachten. Jacob Campo Weyerman schrijft bijvoorbeeld in zijn Ontleeder der Gebreeken van 7 augustus 1724 over
Laplandsche courantiers, die ons een Spinnekops Duit in de hand duuwen, in steê van een Ongaarsche Dukaat; en wiens Nieuwspapieren zo yskelder heet zyn, dat ’er niets bekwaamer is om een felle Brand te lesschen dan een Brandspuit, een ton Buskruidt, en een Leidsche Courantier.
Relatie tot andere periodieken
In de hele achttiende eeuw verschenen er Kalikoetsche, Samojeedse, Laplandse, Arabische, Utopiaanse enzovoorts couranten.
Exemplaren
¶ STCN 30299159X
Literatuur
¶ W.P. Sautijn Kluit, ‘De Narrensteinsche, Utopiaansche en Liliputsche couranten’, in: De Nederlandsche Spectator 1872, p. 105-109.
Rietje van Vliet
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.