Luthers Kerk- en Boek-Nieuws (1728-1738)

Titelbeschrijving
Luthers Kerk- en Boek-Nieuws, of Het voornaamste en merkwaardigste, voorgevallen by de Gemeentens, de onveranderde Augsburgse Belydenisse Toegedaan, (inzonderheid) in de Vereenigde Nederlandse Provintien […].

Periodiciteit
De twee bekende afleveringen (‘deeltjes’) zijn niet gedateerd. Wel staat er in advertenties, en op de titelpagina, vermeld op welke periode het kerk- en boekennieuws betrekking heeft. Hieruit blijkt dat het blad een min of meer halfjaarlijkse frequentie heeft gekend. Zo gaat het nieuws van nr. 3 over ‘de laatste Maanden van 1729, en in de eerste van 1730’. Voor deze aflevering wordt geadverteerd in de Amsterdamse Courant van 17 juni 1730. Nr. 1 moet de periode medio mei 1727 tot idem 1728 als reikwijdte hebben gehad. 
Voor nr. 11 wordt geadverteerd in Amsterdamse Courant van 1 mei 1738. Of er meer afleveringen zijn verschenen, is niet bekend.

Bibliografische beschrijving
De 2 bewaard gebleven afleveringen tellen elk 48 pagina’s in octavo.

Boekhistorische gegevens
Impressum nr. 3 en 10: ’t’Amsterdam, By Samuel Schoonwald, Boekverkoper in de Kalverstraat, by de Osse-sluys. Met Privilegie van d’Ed. Groot Achtb. Heeren Burgemeesteren’.
Het privilege werd in 1728 betwist door weduwe Onder de Linden, die in het Luthers Kerk- en Boek-Nieuws een concurrent zag voor haar Maendelyke Uittreksels, of de Boekzael der Geleerde Werrelt, die zich met het vele kerknieuws richtte op dezelfde doelgroep. Zij kwam met Schoonwald, aldus Van Eeghen (1967), uiteindelijk tot een akkoord.
Prijs per aflevering: 4 stuivers.

Inhoud
Ruim de helft van dit brave Lutherse tijdschrift wordt in beslag genomen door ‘Luthers Kerk-Nieuws’ uit Lutherse gemeenten binnen de Republiek: welke predikanten waarover hebben gepreekt, lokale verkiezingen van ouderlingen en/of diakenen, de aanstelling van plaatselijke regenten en/of regentessen, en aantallen dopelingen, huwelijken en overledenen.
Daarna volgt ‘Letter-nieuws’ over de geschiedenis van de Lutherse kerk. In nr. 3 staan drie vertogen: over ‘de Goede Oordeelen over de Augsburgse Confessie’, over ‘de Goede Oordeelen Over de Duitse Bybel’ en een voorpublicatie van de vertaling uit Heiligen Perlen-Schatzes van de Duits-Deense Lutherse theoloog Johannes Lassenius (1636-1692). 
In nr. 10 is deze laatste rubriek veranderd in ‘Letter- en Kerk-Nieuws’, waarin wat demografische gegevens met betrekking tot de Luthersen in Amsterdam zijn opgenomen en bovendien aandacht is voor nieuws uit Denemarken, wegens het vieren van het jubileum van de Reformatie (ook met dichtstuk en vertoog ‘Godzaligheyd maakt Melancholyk’).
Het ‘Boek-Nieuws’ bevat aankondigingen van nieuwe titels die door Schoonwald of andere Lutherse boekverkopers zijn uitgebracht.

Exemplaren
STCN 313021112 en STCN 313021392
¶ Full text nr. 3 en nr. 10

Literatuur
¶ Mej. I.H. van Eeghen, De Amsterdamse boekhandel 1680-1725, deel 4 (Amsterdam 1978), p. 15-22, aldaar p. 19.

Rietje van Vliet