Maandags Relaes (1673-1674)

Titelbeschrijving
Eerste Maandags Relaes, van den Af- en optocht van sijn Ceurvorstelijcke Doorluchtigheyt van Brandenburg langs en omtrent den Rijn, in den jare 1672. Uytgegeven den 4 December 1673.
De volgende afleveringen hebben (behoudens de twee hoofdwoorden), steeds een andere titel, en datum van ‘uitgifte’:

  • Tweede …, van den voor desen en tegenwoordighen toestandt van den Ceurvorst van Beyeren, in den oorlog van ’t Duytse Ryck. Uytgegeven den 11 December 1673.
  • Derde …, van de toestand, en tegenwoordige saken van de Ceurvorst van Mentz en Paltz, in desen oorlog der Francen in ’t Duytse Rijk, Ao. 1672 en 1673. Uytgegeven den 18 December 1673.
  • Vierde …, van de France cacade, of wegh-vluchter aen een Switser, beneffens de tegenwoordige zaken van staat in Engeland, verhandelt aen een Hollander. Uytgegeven den 25 December 1673.
  • Vijfde …, zynde een politijke of staatkundige brief, over de zaken van Vrankryk met Hollandt, vertoonende de grond-oorzaken van desen oorlogh, en daer in ’t ooghmerck en hoog voornemen van Vranckryck, tot een algemeene opper-heerschappye. Eerste deel. Uytgegeven 8 January 1674.
  • Seste … (NB. Vervolg der verhandelinge van ’t Vijfde Relaes) … Uytgegeven 15 January 1674.
  • Sevende … (NB. Vervolg der verhandelinge van ’t Seste Relaes) … Uytgegeven 22 January 1674.
  • Achtste …, over copye van een brief van Syn Hoogheyt, aan mynheer Berkhoffer, lieutenant commandant in ’t casteel Oranje: als mede desselfs overgaan, capitulatie of verdragh. Mitsgaders een verhaal van de zaken, betreffende het geschil der Spanjaarden met d’Engelschen in America. Waar in de redenen, die Syne Catholijcke Majesteyt heeft, om de koning van Groot-Brittanje te beoorlogen, klaarlijck worden vertoont. Uytgegeven 29 January 1674.
  • Negende …, over [volgt de tweede helft van de titel van het Achtste Relaes] Uytgegeven 5 February 1674.

Het zesde en zevende Relaes hebben in de titel abusievelijk nog steeds ‘Eerste Deel’ staan (zoals in het Vijfde Relaes).

Periodiciteit
Duidelijk als periodieke maandagse uitgave bedoeld, blijkens de opmerking in nr. 1:

soo als daar weeckelijk ’s Maandags in gecontinueert sal werden, vervolgens met de letteren A, B, C, en hare geregisteerde Folien, om by malkaar bewaart in verscheyden Deelen gebonden te werden. (p. 2)

Er zijn slechts 9 nrs. bekend, lopend van 4 december 1673 t/m 5 februari 1674.

Bibliografische beschrijving
Elke aflevering heeft een eigen titelpagina en 4 pagina’s in kwarto (alle afleveringen tezamen zijn doorgepagineerd 1-84). De versozijde van de titelpagina is blank, behalve in het geval van nr. 1. Daar is op die bladzijde een ‘Tot den Leser’ te vinden.

Boekhistorische gegevens
Blijkens de titelpagina’s is het blad ‘Voor den Autheur gedruckt’.

Inhoud
Het blad is bedoeld als politieke ondersteuning van het beleid van de geallieerden, tegen de veroveringsoorlog van Lodewijk XIV. ‘Deze oorlog raakt ons allen’ (p. 2). Daartoe wordt, doorgaans in de vorm van één of meer brieven uit de landen van de bondgenoten, op zakelijke wijze gerapporteerd over de politieke en militaire situaties in die gebieden.

Exemplaren
STCN 153293624

André Hanou