Maastrichter Gazette (1784-1798)

Titelbeschrijving
Maastrichter Gazette.
¶ Spellingsvariant: Maestrichter Gazette.

Periodiciteit
Eind februari 1784 vroeg de uitgever aan ‘het gedeelde bestuur (Staten Generaal en bisschop van Luik)’ om toestemming voor het uitgeven van de Maastrichter Gazette, meldt Bogers (1986). Daarna kon op 1 juli van datzelfde jaar de eerste aflevering verschijnen. Het blad kwam vermoedelijk tweemaal per week uit. Op 24 december 1798 werd de uitgave van de krant definitief door Parijs verboden.

Bibliografische beschrijving
In kwarto (de papieren afmetingen verschillen per exemplaar). Elke aflevering bevat vier ongenummerde bladzijden. Er zijn ook bijlagen, zoals nr. 17, uit 1793: Byvoegsel tot de Maastrichter Gazette van Saturdag den 9 maart.
Het titelblok heeft de titel binnen een guirlande, gekroond door een engel (?) boven een ster (de Maastrichtse ster?). Boven de guirlande staan jaar en volgnummer vermeld; onder de guirlande staat de datum. De aflevering uit 1793 heeft een titelblok met, na de nummeraanduiding, tussen de woorden ‘vryheid’ en ‘gelykheid’ een afbeelding van Justitia met weegschaal, met frygische muts, plus lans waarop vrijheidshoed. Daaronder de titel; en de ‘Franse’ tijdsaanduiding ‘Decadi 20 Floréal, zesde Jaar der Fransche Republiek’.

Boekhistorische gegevens
H.J. Landtmeter had eind februari 1784 aan het gedeelde bestuur toestemming gevraagd om de Gazette van Maestricht (1746-ca 1787) van Gijsbertus van Gulpen over te nemen na diens dood. Die toestemming kreeg hij, met als gevolg dat vanaf 1 juli 1784 de Maastrichter Gazette begon te verschijnen.
Na het overlijden van Landtmeter, op 6 mei 1785, wilde zijn zus Sara het octrooi overnemen. Zij kreeg permissie van de Staten-Generaal, maar niet van de prins-bisschop van Luik. Deze laatste gaf, aldus Bogers (1986), de rechten aan Paul Lambert Lekens, burger te Luik. Op 28 augustus 1786 werd bepaald, dat er twee stadscouranten zouden verschijnen, een uitgegeven door een Luiks burger in het Frans en een door een Brabander in het Nederlands. Lekens kreeg toestemming de Gazette de Maestricht te drukken. Sara Landtmeter ging verder met de Maastrichter Gazette.
Op 20 september 1797 verwierf zij opnieuw het octrooi, deze keer verleend door de Municipaliteit.

Inhoud
Nieuwsblad, met af en toe bekendmakingen vanwege het gouvernement, en advertenties Deze laatste zijn soms in het Frans geschreven (1793).

Relatie tot andere periodieken
Sara Landtmeter heeft nooit gevraagd om opheffing van het verschijningsverbod uit 1798. Bogers (1986) vermoedt dat dit te maken had met het feit dat De Post van de Neder-Maas (1795-1810) concurrentie bood. Twee Nederlandstalige uitgaven waren misschien niet rendabel in Maastricht.

Exemplaren
¶ Maastricht, Stadsbibliotheek: SB Kluis (28-04-1792 (no. 34), 09-03-1793 (nr. 17); 20 Floréal An VI (= 09-05-1798) (nr. 37). Alhier ook fotokopieën van 16-07-1785 (nr.?), 14-09-1785 (nr. 74), 20-07-1793 (nr. 56), 08-12-1793 (nr. 100).

Literatuur
¶ A.W.M. Bogers, ‘Maastrichtse kranten in de Franse Tijd, 1795-1814’, in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 127 (1991), p. 154-182
¶ A.W.M. Bogers, ‘De oudste Maatrichtse kranten (1746-1794)’, in: De Maasgouw 105 (1986), p. 80-95, 118-129.

André Hanou