Titelbeschrijving
Mercurius Reformatus, Of de Nieuwe Aanmerker. Uyt het Engels vertaalt volgens de Copy, gedrukt tot Londen by Dorman Newman.
¶ De titel van de tweede bekende aflevering (1690) heeft: ‘Aenmerker’.
¶ De derde bekende aflevering (1691) heeft na ‘Aanmerker’: ‘Uytgekomen den 13 April 1691. Uyt het Engelsch vertaalt’.
Periodiciteit
Er zijn slechts 3 nrs. onder deze titel bekend; twee uit 1690 en één uit 1691 (12 april). Deze afleveringen zijn niet genummerd. De eerste is waarschijnlijk niet als begin van een blad bedoeld, maar de tweede geeft redenen ‘wegens het continueren van dit geschrift’ en is dus vermoedelijk inderdaad nr. ‘2’.
Bibliografische beschrijving
Iedere aflevering bevat 8 pagina’s in kwarto; de eerste is niet gepagineerd, de andere: 1-8.
Boekhistorische gegevens
De eerste aflevering is gedrukt ‘T’Amsterdam, Na de Copye gedrukt by J. Ewouts, op Anthonie Breestraet , by de Nieuwe Markt’. De andere twee afleveringen zijn gedrukt ‘tAmsterdam, By Aert Dirksz. Oossaen, 1690 [1691]’.
Medewerkers
De auteur en vertaler zijn onbekend. De schrijver van de aan dit blad ten grondslag liggende tekst, het Engelse wekelijkse (later tweemaal per week) verschijnende tijdschrift Mercurius Reformatus or the New Observator (1689-1691) is dr. James WELWOOD (1652-1727), lijfarts van Mary, gemalin van koning Willem III.
Inhoud
Deze mercuur bericht over de ontwikkelingen in de oorlog van Engeland en Nederland tegen Frankrijk. Belangrijk is de verdediging van de politiek van Willem III, en dus van de Whig-positie, tegenover de Tories. Dat is urgent nu (nr. 2) er een Franse vloot op de kusten van Engeland verschenen is, en het gevaar dat er een binnenlandse opstand dreigt volgens de schrijver niet denkbeeldig is. Het beleg door de Fransen van Bergen, in Henegouwen, hoeft echter geen aanleiding te zijn tot paniek (nr. ‘3’).
De Mercurius bekijkt de ontwikkelingen dus als een Reformatus: als (Britse) protestant die zijn land en zijn regering bedreigd ziet door de rooms-katholieke agressie van Lodewijk XIV, en de (crypto-)katholieke gezindheid van de in 1688 verjaagde Jacobus II (protégé van Lodewijk) en diens aanhangers in het binnenland.
De schrijver heeft waardering voor de Republiek en verdedigt ‘’t comportement van de Hollanders’:
’t Is ook onse pligt, de Hollanders te eeren en estimeeren, als hebbende sig met soo veel bravoure en roem […] gecomporteerd; ’t is ook niet de eerste maal, dat die Republyk hare Magten, voor de Vryheit van Europa hebben pal gestaan, selfs wanneer andere, die even soo wel daar by geintresseert waren, ofte niet konde, ofte wel niet wilde met deselve in soo noble Onderwerp concurreren. (nr. 2, p. 6)
Wanneer er weinig nieuws is, worden met groot vertoon van eruditie allerlei historische fenomena vanaf de Oudheid doorgenomen.
Relatie tot andere periodieken
Er bestaat ook een De Gereformeerde Mercurius, of den nieuwen Observator. Vertoonende […] vrydag july 25 o:s: 1690, bij een andere uitgever dan hierboven genoemd: namelijk Barent Bos te Rotterdam. Dit is een incidentele uitgave van een stuk uit de Engelse Mercurius Reformatus, en kan niet als een periodiek beschouwd worden.
Exemplaren
¶ STCN 111246903, STCN 842904433 en STCN 162078382
¶ Full text
André Hanou
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.