Naamlijst Den Haag (1790-1811,1814-1856)

Titelbeschrijving
¶ september 1790: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van allen den geenen welken zich in den Huwelyken Staate Zullen begeeven, met opgaave hunner Geboorte-Plaatsen en Woonsteeden; als mede die der Overleedenen, Met omschryving der Ziekten’s, Kwaalen, Ouderdommen en Woonplaatsen, zo als dezelve ter Secretary zyn aangegeeven alhier in ‘sGraavenhaage, waar achter eene lyst der verkochte Huyzen, Lustplaatsen, Wey-, Hooy-, Teellanden, Obligatien, enz. Met opgaave der Pryzen en Koopers derzelven.
¶ oktober 1790: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van alle de geene welke zich in den Huwelyken Staate Zullen begeeven, met opgaave hunner Geboorte-Plaatsen en Woonsteeden; als meede die der Overleedenen, Met omschryving der Ziektens, Kwaalen, Ouderdommen en Woonplaatsen, zo als dezelve ter Secretary zyn aangegeeven alhier in ‘sGraavenhaage, waar achter eene lyst der verkochte Huizen, Lustplaatsen, Wey-, Hooy-, Teellanden, Obligatien, Losrenten, Recepissen, Kustingbrieven, enz. Met opgaave der Belending, Verponding, Huure, en laatste Bewooner van yder Perceel, als meede de Pryzen en Koopers derzelven.
¶ november 1790 t/m mei 1796: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van alle de geenen welke zich in den Huwelyken Staate Zullen begeeven, met opgaave hunner Geboorte-Plaatsen en Woonsteeden; als mede der Overleedenen, Met omschryving der Ziektens, Kwaalen, Ouderdom en Woonplaatsen, zo als dezelve ter Secretary zyn aangegeeven alhier in ‘sGraavenhaage, waar achter eene lyst der verkochte Huizen, Lustplaatsen, Wey-, Hooy-, Teellanden, Obligatien, Losrenten, Recepissen, Kustingbrieven, enz. Met opgaave der Belending, Verponding, Huure, en laatste Bewooner van yder Perceel, als meede de Pryzen en Koopers derzelven.
– Varianten: alle de geenen welke / alle de geene welke; Geboorte-Plaatsen / Geboorte Plaatsen / Geboorte Plaatzen; Woonsteeden / Woonsteden; als meede die der / als mede der / als meede der; Woonplaatsen / Woonstraaten; dezelve / dezelven; Kustingbrieven / Kusting-brieven
¶ juni 1796 t/m februari 1808: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van alle de geenen welke zich in den Huwelyken Staate Zullen begeeven, met opgave hunner Geboorte Plaatzen en Woonsteden; als meede der Overleedenen, Met omschryving der Ziektens, Kwaalen, Ouderdom en Woonstraaten, zo als dezelve ter Secretary zyn aangegeeven alhier in ‘sGraavenhaage waar achter eene lyst der Verkochte Huisen, Lustplaatsen, Wey-, Hooy-, Teellanden, Obligatien, Losrenten, Recepissen, en Kustingbrieven, enz. Met opgave der Belending, Verponding, Huure, en laatste Bewooner van yder Perceel, als meede de Pryzen en Koopers derzelven. Beneevens de Naamen der Persoonen Alhier in den Haag woonagtig, wiens Boedels of Goederen geduurende deeze maand, geabandonneerd onder Sequestratie, Curateele, of eenige andere Beheering gesteld zyn, met melding of dezelve reeds tot Liquiditeit zyn gebragt, als mede welke Commissarissen Sequesters, Curators, of Administrateurs, in dezelve benoemd en Gecommitteerd zyn.
– Varianten: Echte / Echet; Woonsteden / Woonsteeden; in ‘sGraavenhaage / in ‘sGravenhage; Huisen / Huizen / Huyzen; Obligatien, Losrenten, Recepissen, en Kustingbrieven / Obligatien, Recepissen, Kustingbrieven, en Losrenten; yder / ieder; Beneevens / Benevens; woonagtig / Woonagtig / woonachtig; geduurende / gedurende; als mede welke / als meede welke / alsmede welke; benoemd / benoemt
¶ maart 1808 t/m september 1811: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van alle de geenen welke zich in den Huwelyken Staate Zullen begeeven, met opgave hunner Geboorte Plaatzen en Woonsteden; als mede der Overleedenen, Met omschryving der Ziektens, Kwaalen, Ouderdom en Woonplaatzen, zo als dezelve ter Secretary zyn aangegeeven alhier in ‘sGravenhage, waar achter eene Lyst der Verkochte Huyzen, Lustplaatsen, Wey-, Hooy-, Teellanden, Obligatien, Recepissen, Kustingbrieven en Losrenten. enz. Met opgave der Belending, Verponding, Huure, en laatste Bewooner van ieder Perceel, als meede de Pryzen en Koopers derzelven. Benevens de Naamen der Persoonen Alhier in den Haag woonagtig, wiens Boedels of Goederen gedurende deezen maand, Geabandonneerd onder Sequestratie, Curateele, of eenig andere Beheering gesteld zyn, met melding of dezelve reeds tot Liquiditeit zyn gebragt, alsmede welke Commissarissen Sequesters, Curators, of Administrateurs, in dezelve benoemt en Gecommitteerd zyn. Als mede het Getal der Ingeënte Persoonen en Kinderen.
– Varianten: alle de geenen / alle de genen; Staate / State / Staat; begeeven / begeven; Geboorte Plaatzen / Geboorte-Plaatsen / Geboorte Plaatsen; Overleedenen / Overledenen; Woonplaatzen / Woonplaatsen; Secretary / Secretarie; aangegeeven / aangegeven; In ‘sGravenhage / in den stad Den Haag; eene Lyst / eens Lyst; Huyzen / Huizen; Wey-, Hooy-, en Teellanden / Wei-, Hooi-, en Teellanden; Huure / Hure; als meede / als mede; Koopers / Kopers; woonagtig / woonachtig; wiens / wier; deezen maand / dezen maand / deze maand; Curateele / Curatele; Beheering / Behering; alsmede welke/ als mede welke; benoemt / benoemd; Naamen der Persoonen / Namen der Personen 
¶ oktober 1811: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van alle de genen welke zich in den Huwelyken Staat Zullen begeven, met opgave hunner Geboorte Plaatsen en Woonsteden als mede der Overledenen, Ouderdom en Woonplaatsen, zo als dezelve ter Secretarie zyn aangegeven alhier, in den stad den Haag, waar achter eens Lyst der Verkochte Huizen, Lustplaatsen, Wei-, Hooi-, Teellanden, Obligatien, Recepissen, Kustingbrieven en Losrenten. enz. Met opgave der Belending, Verponding, Hure, en laatste Bewooner van ieder Perceel, als mede de Pryzen en Kopers derzelven. Benevens de Naamen der Persoonen Alhier in den Haag woonachtig, wier Boedels of Goederen gedurende deze maand, Geabandonneerd onder Sequestratie, Curatele, of eenig andere Behering gesteld zyn, met melding of dezelve reeds tot Liquiditeit zyn gebragt, als mede welke Commissarissen Sequesters, Curators, of Administrateurs, in dezelve benoemd en Gecommitteerd zyn. 
¶ november 1811: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van alle de genen welke zich in den Huwelyken Staat Zullen begeven, met opgave hunner Woonsteden, Beroepen en Ouderdom; als mede der Overledenen, Met omschryving van Ouderdom en Woonplaatsen, zo als dezelve ter Griffie In de goede Stad den Haag zyn aangegeeven  waar achter een Lyst der Verkochte Huizen, Lustplaatsen, Wei-, Hooi-, Teellanden, Obligatien, Recepissen, Kustingbrieven en Losrenten. enz. Met opgave der Belending, Verponding, Hure, en laatste Bewooner van ieder Perceel, als mede de Pryzen en Kopers derzelven. Benevens de Naamen der Persoonen Alhier in den Haag woonachtig, wier Boedels of Goederen gedurende deze maand, Geabandonneerd onder Sequestratie, Curatele, of eenig andere Behering gesteld zyn, met melding of dezelve reeds tot Liquiditeit zyn gebragt, als mede welke Commissarissen Sequesters, Curators, of Administrateurs, in dezelve benoemd en Gecommitteerd zyn.
¶ januari 1814 t/m december 1816: Echte en Naauwkeurige Naamlyst van alle de Geboorenen; als meede van alle de geenen welke zich in den Huwelyken Staate Zullen begeeven, met opgaave hunner Geboorte Plaatzen en Woonsteden, als meede der Overleedenen, Met omschryving der Ouderdom en Woonstraten, zoo als dezelve ter Secretary zyn aangegeeven alhier in ‘s Graavenhaage waar achter eene Lyst der Verkochte Huisen, Lustplaatsen, Wey-, Hooy-, Teellanden, Obligatien, Losrenten, Recepissen, Kustingbrieven, enz. Met opgave der Belending, Verponding, Huure, en laatste Bewooner van ieder Perceel, als meede de Pryzen en Koopers derzelven. Beneevens de Naamen der Persoonen Alhier in den Haag woonachtig, wiens Boedels of Goederen gedurende deeze maand, geabandonneerd onder Sequestratie, Curateele, of eenig andere Behering gesteld zyn, met melding of dezelve reeds tot Liquiditeit zyn gebragt, als meede welke Commissarissen Sequesters, Curators, of Administrateurs, in dezelve benoemd en Gecommitteerd zyn.

Vanaf januari 1817 verschenen de Naamlysten met lichte tekst- en spellingsvarianten onder de titel 
¶ Naamlyst van al de Geborenen; benevens de genen welke zich in den Huwelyken Staat Zullen begeeven, met opgave hunner Geboorte plaatsen en Woonsteden, als mede der Overledenen, Met omschryving hunner Ziekten, Ouderdom en Woonstraten, zoo als dezelve ter Secretarie in ‘s Gravenhage zyn aangegeven; waar achter eene Lyst der Verkochte Huizen, Lustplaatzen, Wei-, Hooi- en Teel-landen, Met opgave waar gelegen, derzelver Grondlasten, Hure, en laatste bewoner, als mede de prijyzen en koopers van ieder perceel, benevens Obligatien, Losrenten, Recepissen, Kustingbrieven, enz.
¶ Vanaf januari 1826: Naamlijst van Geborenen, Ondertrouwden en Overledenen, binnen ‘sGravenhage en deszelfs Jurisdictie, volgens de daarvan bij den burgerlijken stand gedane aangiften; benevens eene lijst der verkochte huizen, lustplaatsen, landerijen, enz.

Periodiciteit
Deze periodiek verscheen maandelijks op de vijfde dag van de maand die volgde op de maand die op de titelpagina vermeld staat: het eerste nummer ‘voor de maand september 1790’ bevat de informatie van de maand september, en zal dus op 5 oktober 1790 in de verkoop gegaan zijn. 
Verschenen zijn afleveringen over de maanden september 1790 t/m november 1811 en over januari 1814 t/m december 1856. Deze pauze is te wijten aan de strenge Franse perswetgeving.
T/m eind 1811 zijn de afleveringen op de titelpagina’s doorgenummerd (nrs. 1 t/m 258). Er zijn echter vanaf 1809 fouten gemaakt: de nrs. 223 en 224 komen elk drie keer voor en de nrs. 230-232 zijn overgeslagen. Nr. 258 (over de maand november 1811) was feitelijk de 256ste aflevering.
In 1814 en 1815 begint de nummering telkens opnieuw (nrs. 1 t/m 12). Vanaf januari 1816 is het afleveringsnummer op de titelpagina verdwenen; wel staan de maand en het jaar van de uitgave vermeld (voor de nummers over maart 1809 t/m september 1811 worden de namen louwmaand t/m wintermaand gebruikt).
De laatste aflevering (over december 1856) bevat de mededeling, met dagtekening 31 december 1856, dat door de dagelijkse publicatie van gegevens in de dagbladen de belangstelling voor de naamlijsten zo zeer is afgenomen dat de uitgever besloten heeft de uitgave te stoppen.

Bibliografische beschrijving
Deze uitgave verscheen in kwarto (paginahoogte maximaal 22,5 cm). De titelpagina is bij de paginanummering meegeteld. Het aantal pagina’s per aflevering varieert in de jaren 1790-1815 van 8 tot 24 (gemiddeld: 12 pagina’s).

Boekhistorische gegevens
De nrs. 1 t/m 34 (over september 1790 t/m juni 1793) verschenen: ‘In ‘s-Graavenhaage by L. Gautier Junior, Boekverkooper in de Molenstraat’. Als Haagse verkoopadressen noemt hij in nr. 1: d’Agé, H. en G. Bakhuyzen, J. Bool Junior, J.A. Bouvink, J. Gaillard Johz., Van Geemert, H.C. Gusteling, A. van Hoogstraaten, J. Kils en Zoon, Leeuwestein, J. du Mée, de Weduwe J. du Mée Junior, D. Munier, Nutbey op het Hofspuy, J. Plaat, de Weduwe Staatman, J. Thierry en Mensing, de Weduwe J. Vermeulen en J.P. Wynants. 
Bij de aflevering over de maand juni 1793 (nr. 34) is een bijlage gevoegd die er begrip voor vraagt dat de gegevens van verkopingen over die maand pas de volgende maand zouden worden opgenomen. Reden was het onverwachte overlijden van Louis Gautier junior (gedoopt op 9 september 1766, overleden 2 juli 1793).
De nrs. 35-207 (over juli 1793 t/m oktober 1807) zijn uitgegeven door Abraham Gaillard (gedoopt 10 mei 1752, overleden 13 november 1807): eerst met het adres ‘In ‘s-Graavenhaage by Abraham Gaillard, Boekverkooper in de Veenestraat’, en vanaf april 1794 ‘in het Lang Agterom, op de hoek van het Kissemstraatje’.
De nrs. over november en december 1807 en januari 1808 verschenen op naam van de weduwe Abraham Gaillard (Neeltje Hack: gedoopt 26 januari 1755, overleden 10 juli 1841), die het adres van haar man handhaafde. Zij tekende ook voor de jaargangen 1814 en 1815, met adres ‘in het lang Achterom, Wyk S no. 321’. Haar zoon Johannes Gaillard (gedoopt 20 april 1783, overleden 28 maart 1852) staat met het adres ‘J. Gaillard Abramsz, in het lang Agterom, ‘t 2de huis van het Kissemstraatje’ (vanaf mei 1811: het ‘3de huis’) vermeld op de titelpagina’s van de nrs. over februari 1808 t/m november 1811. 
Arie van Hoogstraten junior (1793-1867), ‘Plaats I. No. 13’ was verantwoordelijk voor de afleveringen over januari 1816 t/m februari 1848. Daarna veranderde de firmanaam, met behoud van adres, in A. van Hoogstraten en Zoon.

De prijs van dit periodiek wordt consequent op de titelpagina vermeld: 4 stuivers per aflevering (september 1790 t/m december 1805); 4½ stuiver (januari 1806);  5 stuivers (vanaf de herstart in 1814). Vanaf het nummer voor september 1822 is de aanduiding vervangen door 25 cent. In latere jaren wordt de prijs omschreven als 3 gulden per jaar; het bleef mogelijk een los nummer te kopen, alleen werd de prijs daarvan niet meer aangegeven.

Een publicatie kon alleen tot stand komen met medewerking van de plaatselijke overheid. Vanaf nr. 1 wordt dan ook de approbatie vermeld: in nr. 1 onderaan de laatste pagina, in nr. 2 op de keerzijde van de titelpagina, vanaf nr. 3 onderaan de titelpagina. Deze approbatie kende diverse formuleringen: ‘Met Approbatie van de Edele Agtbaare Magistraat van ‘sGraavenhaage’ (t/m nr. 57, mei 1795), ‘Met Approbatie, in ‘sGravenhage’ (nr. 61), en vanaf nr. 63 (voor de maand november 1795) kortweg ‘Met Approbatie’. Deze laatste formule bleef tot in 1856 op de titelpagina gehandhaafd.
Noch het verzoek van Louis Gautier om approbatie, noch dat van Abraham Gaillard, die beweert de approbatie vernieuwd te hebben, zijn teruggevonden in het Haagse oud-archief. Ook van de betreffende resoluties zijn geen sporen aangetroffen. 

Inhoud
De Naamlyst bevat een reeks rubrieken met demografische en economische informatie uit de maand die op de titelpagina vermeld staat. De naamlijst over september 1798, bijvoorbeeld, verscheen in begin oktober 1798. De titel van het blad is behoorlijk aan variatie onderhevig, maar dekt altijd precies hetgeen er in de betreffende aflevering te vinden is.
Bij huwelijken werden de namen en woonplaatsen van de echtelieden en de datum van de eerste proclamatie vermeld. Van overledenen zijn de naam, overlijdensdatum, straat, ouderdom en doodsoorzaak opgenomen. Verder zijn er tabellen afgedrukt met de totalen per doodsoorzaak en per leeftijd. Van maart 1808 t/m september 1811 wordt tevens meegedeeld hoeveel kinderen er die maand met koepokken zijn ingeënt. Vanaf 1814 bevat de Naamlyst ook een lijst met namen van pasgeborenen en hun ouders. 
Daarnaast bevat de Naamlyst gegevens over verkochte huizen en grond, en over verhandelde financiële stukken. Vanaf juni 1796 zijn er gegevens opgenomen over het beheer van boedels. Het kon gebeuren dat een deel van de financiële gegevens doorgeschoven werd naar een volgende aflevering. Uitzonderlijk is dat over december 1802 aansluitend op het reguliere nr. van 16 pagina’s een vervolgnummer van nog eens 12 pagina’s werd uitgebracht, dat een eigen volgnummer kreeg (nr. 149). Op de titelpagina werd boven de vaste titel nog de tekst ‘Vervolg der Verkoopingen van de maand December 1802’ geplaatst.
De beschrijvingen van huizen en percelen bevatten meermalen interessante details. Zo wordt soms de begroeiing van een perceel benoemd of, van huizen, de laatste bewoner of de koper. Bij de buitenplaats Zuidwind in Honselersdijk worden (november 1810) niet alleen de interieurschilderingen van Aert Schouman maar ook allerlei details over de inrichting van de tuin vermeld.
In de loop der tijd is er een lichte variatie opgetreden in de samenstelling van de rubrieken, maar grote wijzigingen in de opzet zijn er niet aangebracht. 

Gautier vulde de lege ruimte aan het einde van een aflevering met boekenadvertenties. Die konden een behoorlijke omvang aannemen. Zo bevat nr. 6 (over februari 1791) een paginagrote advertentie voor nr. 1 van Het Kabinet van Mode en Smaak. Voor de Nieuwe Zedelyke Verhaalen van Sophie von La Roche (vert. J.W. Curten) trok Gautier in nr. 8 (over de maand april 1791) twee pagina’s uit. De advertentie in nr. 10 voor de tweede druk van Cephalide van Jacob Eduard de Witte van Haemstede (‘écrite dans sa Prison’) en wederom vertaald door Curten, werd volledig in het Frans opgesteld. Gaultier kondigde eveneens veilingen aan. Ook daarbij beknibbelde hij niet op het aantal woorden.
Abraham Gaillard plaatste alleen in zijn eerste jaren enkele boekenadvertenties, maar hield die veel korter. Na 1795 liet hij meer dan eens de keerzijde van de titelpagina of de laatste pagina volledig onbedrukt.

Relatie tot andere periodieken
In verschillende steden zijn vergelijkbare naamlijsten verschenen. Zo bevatte de Maandelykse Nederlandsche Mercurius vanaf 1756 gegevens over in Amsterdam verkochte huizen, en vanaf begin 1757 lijsten met namen van Amsterdamse overledenen. Een naamlijst als zelfstandige publicatie werd in Haarlem vanaf 1760 uitgegeven, en in Rotterdam vanaf 1777. Het Haagse initiatief van 1790 werd op de voet gevolgd door naamlijsten in Utrecht (1792) en Middelburg (1792).

Exemplaren
¶ Den Haag, Gemeentearchief: sign. P1124.0; 20-04-24; HGST 6026 en 19-7-27
¶ Full text 1814-1816 en juli 1799

Bronnen
¶ E.F. Kossmann, De boekhandel te ’s-Gravenhage tot het eind van de 18e eeuw (’s-Gravenhage 1937), aldaar p. 130 en 137-138
¶ Den Haag, Haags Gemeentearchief, archief 035-01, inv. nrs 38 (minuutresoluties 1789-1791), 41 (kladresoluties 1788-1795), 45 (bijlagen bij de resoluties 1788-1794), 69 (resoluties van ‘de kleine Wet’ 1783-1794), 88 (kopieregister van resoluties 1784-1794), 100 (ingekomen stukken 1789-1790), 101 (ingekomen stukken 1791-1795), 104 (bijlagen bij resoluties van de burgemeesters 1785-1794) en 162 (rekesten 1785-1795).

Jac Fuchs