Nederlandsche Correspondentie-Courant (1795)

Titelbeschrijving
Nederlandsche Correspondentie-Courant.

Periodiciteit
Het blad verscheen van 14 april 1795 (datum prospectus) t/m in ieder geval 19 mei 1795 (laatst getraceerde aflevering). Het verscheen tweemaal per week, op dinsdag en vrijdag.
In de aflevering van 12 mei wordt gezegd dat deze eigenlijk op 8 mei had moeten verschijnen; maar dat er te weinig ingekomen stukken waren om het nummer te vullen.

Bibliografische beschrijving
Elke aflevering telt 4 ongenummerde pagina’s in kwarto. Het titelblok bevat de woorden ‘Gelijkheid. Vrijheid. Broederschap’, de titel, nummer- en datumaanduiding, en ‘Het Eerste Jaar der Bataafsche Vrijheid’.

Boekhistorische gegevens
Het eerste nummer werd, blijkens een prospectus van 14 april 1795, door de Leidse uitgevers Leendert Herdingh en D. du Mortier, verstuurd aan sommige boekhandelaren ter kennismaking. Het blad zou op dinsdag en vrijdag verschijnen, ‘tot het welk wij U gekoozen hebben, om hetzelve in uwe Stad, op die dagen, uittegeeven’. De uitgevers verzochten de gratis toegevoegde eerste nummers te verspreiden, en tevens de aan het pak toegevoegde biljetten aan te plakken.
Nadat men vier nummers ontvangen zou hebben, wilden de uitgevers graag bericht hoeveel exemplaren zij op reguliere basis moesten sturen. De afrekening zou ongeveer eens in de twee maanden plaatsvinden. De prijs is 4 duiten per exemplaar; maar de gekozen distribuanten moesten aan hun confraters en aan ‘couranteloopers’ 6 duiten in rekening brengen, en aan gewone particulieren 1 stuiver vragen.
In een tweede schrijven, van dezelfde datum, werd aangegeven dat de uitgevers graag advertenties voor hun blad wilden: 2 stuivers kostend per elke regel.

Inhoud
Het blad brengt politiek nieuws maar is blijkens diverse opmerkingen blijkbaar vooral bedoeld als medium voor de democratische politieke genootschappen. Zo schrijft iemand in nr. 7 dat hij, hoewel uw ‘dagblad’ dient ‘ter gemeenmaaking van alle voorstellen der Burgervergaderingen aan elkander’, het waagt een eigen individueel voorstel bekend te maken. Dat krijgt zo misschien aandacht van die burgervergaderingen.
Naast individuele brieven treft men hier dus stukken en commentaren van bijvoorbeeld ‘Tijd en Vlijt’ te Tiel, en nog andere genootschappen te Hazerswoude, Maassluis, Alkemade, Zevenbergen. Er worden ook wijzigingen opgegeven in de ledenlijsten van die gezelschappen. Opvallend is het voorkomen van nogal persoonlijke advertenties rond geboorte (een dochter voor Daendels!), huwelijk, overlijden.

Exemplaren
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: 587 C 20 (nrs. 1, 7, 8, 9)
¶ Amsterdam, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG): PM 4442 (nr. 10)
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: KVB CAHAIS 1791-1797:143 (twee prospecti).

André Hanou