Neutraliteit (1781)

Titelbeschrijving
De Neutraliteit, of Onpartydige Verhandelingen der Staat-, Geschied- en Historiekundige Voorvallen van ’t jaar 1781. Beginnende met de Ruptuuren tusschen Groot Brittanje en de Vereenigde Nederlanden, en eindigende met de overwinning der laatsten op den eersten in den Zeeslag van 5 augustus 1781.
Er zijn twee losse afleveringen bekend.
De titel van het nummer van januari 1781 vervolgt na ‘voorvallen’ als: Der thans in Oorlog zig bevindende Mogendheden, en daar in betrokken wordende Mogendheden, enz. voor de maand january 1781. Naast eene naauwkeurige lyst, van genomen scheepen, door de Engelschen; mitsgaders eene lyst van uitgekomene geschriften, plaaten, op de tegenswoordige tydsomstandigheid betrekking hebbende. NB. Deeze stukjes moeten ingenaaid en niet door gestooken worden.
De titel van de aflevering van juni 1781 luidt na ‘voorvallen’: Der thans in Oorlog zig bevindende Mogendheden, enz. voor de maand juny 1781. NB. Deeze stukjes moeten ingenaaid en niet door gestooken worden. Deeze no. begint met bladzy 317 en eindigt met bladzy 376.

Periodiciteit
In het hierboven genoemde volledige exemplaar lopen alle teksten dóór, zonder dat bespeurbaar is waar ooit een aflevering begon. De twee losse afleveringen van dit maandblad bezitten nog elk een eigen titelpagina, in de vorm van een omslag, met ietwat afwijkende titels. Tevens blijkt daar dat kennelijk soms een willekeurig aantal bijeengenomen pagina’s als maandaflevering verkocht werd. Bij het juni-exemplaar vormen de op de afleveringstitelpagina genoemde begin- en eindpagina namelijk geen werkelijk begin en einde van een tekst.
Mogelijk is het blad reeds in 1780 begonnen. Toen wenste de Republiek, ondanks haar steun aan de opstandige Amerikanen, officieel een gewapende neutraliteit vol te houden. Deze werd teniet gedaan na de oorlogsverklaring door de Engelsen, december 1780. Het kan echter zijn dat de titel nog steeds relevant leek, in januari 1781.
Gezien de titelpagina van de verzamelbundel en de daarop genoemde voorvallen, naast het voorkomen van een bladwijzer, is te vermoeden dat dit blad na augustus 1781 is opgehouden te bestaan.

Bibliografische beschrijving
De bundeling bevat IV + 416 bladzijden in octavo. In het voorwerk bevinden zich: french title en titelpagina. Op p. 403-415: ‘Bladwyzer der voornaamste zaken’. Op p. 416 staat een bericht aan de binder over waar het uitslaande plan van de slag op de Doggersbank tussen te voegen.

Boekhistorische gegevens
Het impressum op de titelpagina meldt: ‘Te Amsteldam, By Willem Coertse Junior, Boekverkooper’. In de aflevering van januari 1781 wordt het adres van Coertse aangevuld met ‘in de St. Janstraat, by de Warmoestraat’.

Inhoud
Er wordt nieuws uit verschillende landen gegeven. Het accent ligt echter op de oorlog in Amerika, tussen Engelsen en Amerikanen. De oorlog tussen Engelsen en geallieerden (Fransen, Nederlanders) in andere werelddelen komt eveneens aan de orde. Het aandeel van de Nederlanders in allerlei oorlogshandelingen, en de economische gevolgen van de oorlog voor ons land, krijgen bijzondere aandacht.

Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: Pfl R.e.2; en Broch. A.o. 14 (juni 1781)
¶ Londen, British Library: 934 f 6:10 (januari 1781)
¶ Full text nr. januari 1781 en juni 1781

André Hanou