Nieuwe Amsterdamse Gyselingse Mercurius (1723)

Titelbeschrijving
De Nieuwe Amsterdamse Gyselingse Mercurius, verhaalende het voornaamste nieuws door geheel Europa

Periodiciteit
Aan het eind van de eerste aflevering staat vermeld: ‘NB. Men maakt aan de lief-hebbers bekent, als dat deeze Mercuur alle weeken preçies staat uit te koomen, tot een vergenoeging voor de lief-hebbers’.
Van dit blad zijn slechts 3 ongedateerde afleveringen bekend. In nr. 1 is sprake van ‘den Prins Menzikof, die zelfs het accoord/ In ’t Jaar derthien [1713] heeft gemaakt’ wat op het moment van schrijven ‘thien Jaar is geleên’. In nr. 3 staat: ‘Het Stroo liep hoog in prys, en was redelyk duur,/ dewyl daar meenig is, getrocken in een andere huur-/Huys’. Dat wijst erop dat dit nummer begin mei verscheen: 1 mei was de dag dat huurcontracten afliepen en er druk verhuisd werd. Waarschijnlijk verscheen nr. 1 dus in april 1723.

Bibliografische beschrijving
Elk aflevering is genummerd (De eerste Nieuwe … Mercurius, enz.) en telt 4 pagina’s kwarto. De afleveringen zijn doorgepagineerd. In het titelblok staat steeds een vliegende Mercurius als vignet.

Boekhistorische gegevens
Impressum: ‘t’Amsterdam, gedrukt by de Wed. van H. van Ditmer, boekdrukster in de Lauwerier-straat, in ’t Groot A.B.C. Boek’.

Medewerkers
De vragenderwijs gestelde suggestie in de digitale catalogus van Bijzondere Collecties Amsterdam dat het blad wellicht door Jan van Gijsen geschreven is, moet ontkennend worden beantwoord. Niet alleen overleed Van Gijsen in januari 1722, hij heeft ook niet zo klunzig gedicht als de auteur van de Gyselingse Mercurius geschreven. In de eerste aflevering zegt de auteur: ‘Deeze Merkuur is nog Jonk en doet zyn eerste Reys’. Daarmee kan hij zowel het blad als zichzelf bedoelen. Meer valt er niet over de auteur te zeggen.

Inhoud
Op rijm gezette nieuwtjes en verhaaltjes uit binnen- en buitenland.

Relatie tot andere periodieken
Gezien de titel, Gyselingse Mercurius, was het blad bedoeld als opvolger van Van Gijsens Amsterdamse Merkurius (1710-1722) of anders als openlijke poging tot een Van Gijsen-achtig blad.

Exemplaren
STCN 315928506
¶ Amsterdam, Universiteit van Amsterdam, Bijzondere Collecties: O 64-44

Literatuur
¶ Anna de Haas, Jan van Gijsen (1668-1722), een journalistieke broodpoëet in de Jordaan (Amsterdam 2023)

Anna de Haas
update 30-9-2023