Nieuwe Geneeskundige Jaarboeken (1782-1784)

Titelbeschrijving
Nieuwe Genees- Natuur- en Huishoudkundige Jaarboeken of Verzameling Van de nieuwste Verhandelingen en Waarnemingen der eerste Geleerden in Europa, en Uittreksels uit de Werken en Gedenkschriften der beste Buitenlandsche Akademiën en Genootschappen. Benevens Nieuwe Uitvindingen, Ontdekkingen en Verbeteringen Betreklyk tot verscheidene Kunsten en Weetenschappen; Eenige merkwaardige Byzonderheden der Natuur; Byzondere Berichten; Bekendmaakingen van Geleerde Maatschappyen en Naamlyst van Nieuwe Boeken, Tot de Genees- Natuur- en Huishoudkunde, Natuurlyke Historie, Landbouw, Nutte Kunsten, e.z.v. behoorende. Alles ten nutte der Nederlanderen uitgegeeven, door een Genootschap van Genees- en Natuurkundigen. Eersten deels eerste stuk[enz.]. Met ophelderende Plaaten.
Alternatieve titel: Nieuwe Geneeskundige Jaarboeken.

Periodiciteit
Onmiddellijk nadat de Geneeskundige Jaarboeken in juni 1782 werden beëindigd, begonnen de uitgevers in juli 1782 met de opvolger ervan: de Nieuwe Genees- Natuur- en Huishoudkundige Jaarboeken, ook wel genoemd de Nieuwe Geneeskundige JaarboekenDe reden van de naamswijziging is, zo vermoedt Delprat (1927), dat er in het schrijverscollectief een mutatie was opgetreden. De titel is enigszins gewijzigd; de frequentie en de inhoud bleven echter gelijk.
De Nieuwe Geneeskundige Jaarboeken verschenen iedere twee maanden en werden per half jaar gebundeld. Er zijn 5 halfjaarlijkse delen verschenen, elk bestaande uit 2 banden (‘stukken’).  De afleveringen werden uit elkaar gehaald en per rubriek (‘afdeling’) bijeengevoegd. Iedere band/stuk bevat een aantal rubrieken.
Voor nr. 1 van deel 1 wordt geadverteerd in de Hollandsche Historische Courant van 4 juli 1782.
De titelpagina’s van de delen vermelden de volgende verschijningsjaren: deel 1 (1782), deel 2 (1783), deel 3 (deel 1783), deel 4 (1784), deel 5 (1784).

Bibliografische beschrijving
In octavo.

De rubrieken zijn ten behoeve van de samenstelling van een deel dusdanig herordend dat alle rubrieken bij elkaar staan en de paginanummers op elkaar aansluiten. De rubrieken zijn daardoor afzonderlijk doorlopend gepagineerd. Ieder stuk wordt voorafgegaan door een inhoudsopgave.

Boekhistorische gegevens
Het impressum op de titelpagina luidt: ‘Te Dordrecht en Amsterdam, By A. Blussé en Zoon, en W. Holtrop’.
Prijs voor 5 delen tezamen: ƒ 18.

Medewerkers
De Nieuwe Geneeskundige Jaarboeken zijn geschreven, aldus de advertentie voor nr. 1, ‘door dezelfde Schryveren, welke tot hiertoe dat Periodiek Werk hebben voortgezet’. Dat was een ‘Genootschap van Nederlandsche Geneesheeren en Natuurkundigen’.
Het blad bevat veel oorspronkelijk werk, onder anderen van de Zutphense predikant Jan Floris MARTINET (1729-1795), de Amsterdamse geneesheer Antony SCHRAGE, ene LOOFF van wie alleen bekend is dat hij medisch doctor was te Groningen, de Delftse instrumentmaker Jan REGHTER (1730-1801), de Harderwijkse hoogleraar geneeskunde Matthias VAN GEUNS (1735-1817), medisch doctor Jacobus Thiensius VAN DE WYNPERSSE (1761-1788) en de Franeker lector botanie en ontleedkunde Adolphis YPEY (1742-1820), die in 1784 een onder geleerden spraakmakende discussie voerde met de Amsterdamse medisch doctor Jan Petersen Michell over de schadelijkheid van dampen van ‘rottend water’.

Inhoud
Ieder deel bestaat uit twee banden (‘stukken’). Het eerste stuk bestaat uit Nieuwe Waarneemingen en Mededeelingen en heeft in het titelblok de titel: Algemeene Genees-, Natuur- en Huishoudkundige Jaarboeken. Het tweede stuk bevat de rubrieken Nieuwe Uitvindingen, Ontdekkingen, Prijsvragen en Naamlijsten der nieuw uitgekomen boeken enz. en heeft in het titelblok: Nieuwe Uitvindingen. In november 1782 een bericht van I.J. van den Bosch over de Haagsche Correspondentie-Sociëteit.

Relatie tot andere periodieken
Voortzetting van de Genees- Natuur- en Huishoudkundige Jaarboeken (1778-1782). De Nieuwe Geneeskundige Jaarboeken werden zelf voortgezet als de Algemeene Genees- Natuur- en Huishoudkundige Jaarboeken (1785-1788).
Concurrent was het Genees- Natuur- en Huishoud-kundig Kabinet (1779-1791) van Jacob Voegen van Engelen, die een paar jaar terug met ruzie de Geneeskundige Jaarboeken de rug had toegekeerd.

Exemplaren
¶ Utrecht, Universiteitsbibliotheek: O oct 316-320

Literatuur
¶ C.C. Delprat, De geschiedenis der Nederlandsche geneeskundige tijdschriften van 1680-1857 (Amsterdam 1927), p. 77-78.

Rietje van Vliet