Titelbeschrijving
Nieuwe Hollandsche Hand-Vertooningen Gevolgt na de vinding van den Beruchten Italiaan Cornelio Giselario Servietto, Fraai curieus! So mooi! Vertoond onder goede Vrienden by eene Familiaire Byëenkomst. Dit werkje behelst Interessante Anecdotes, onze Republicq betreffende. Eerste [Tweede] vertoning. Mei [Juny] 1784.
Periodiciteit
Maandelijkse uitgave, waarvan slechts de eerste twee afleveringen (‘vertoningen’) van mei en juni 1784 bekend zijn.
Bibliografische beschrijving
Uitgave in octavo. Elke aflevering telt zestien bladzijden. Het geheel is doorgepagineerd 1-32 (de titelpagina’s zijn opgenomen in de paginering). Het titelblok (p. 3, 19) geeft de titel tot en met ‘So mooi!’ terwijl daaronder steeds een opmerking volgt over de samenstelling van het gezelschap; als: ‘eenige goede Vrienden, de Heer Cornelio, benevens de heer Bartel met zyn Vrouw en Dochters, en twee hunner Buuren’.
Boekhistorische gegevens
Titelpagina’s: ‘Alomme a 4 Stuivers’.
Medewerkers
De auteur van het voorbeeld van deze rarekiek, de Lanterne Magique, is Hendrik STERCK († 1793). Het is echter geenszins zeker dat deze eveneens de schrijver is van de Hand-Vertooningen.
Inhoud
Orangistische rarekiek of lanterne magique. De heer Bartel beklaagt zich dat de Savojaard is vertrokken en hen met twintig vertoningen heeft laten zitten. Hij doelt op de eveneens orangistische Lanterne Magique, uit 1782-1783, van Hendrik Sterck.
Cornelio, in wiens naam een verwijzing naar de patriotse raadspensionaris Cornelis de Gijselaar ligt opgesloten, schiet de heer Bartel te hulp. Met behulp van servetten en een kaars tovert hij een soort imaginaire plaatjes op de wand, waarbij hij commentaar geeft in frans-koeterwaals, en waarin het gezelschap heel wat ziet. Vertoond worden onder anderen ds. Nieuwland en Kaat Mossel. Verder vindt men vooral kritiek op de situatie te Delft en het vrijkorps aldaar.
In noten treft men biografische informatie over de vertoonde personen.
Exemplaren
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: 488 D 34:2
¶ Full text Eerste vertoning
Literatuur
¶ I. Nieuwenhuis, ‘Politiek op de kermis. Het genre van de gefingeerde rarekiekvertoning’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 39 (2016), p. 1-16
¶ T. Jongenelen, ‘O so mooy! o so fraay! o so curieus! De Lanterne Magique’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 31 (2008) 2, p. 124-134
André Hanou
update 31-1-2020
