Onpartijdige, en Vrijmoedige Geneeskundige Beoordeelaar (1811)

Titelbeschrijving
Onpartijdige, en Vrijmoedige Geneeskundige Beoordeelaar. 

Periodiciteit
Dit is een met tussenpozen verschenen blad, blijkens Saakes, die in zijn Naamlijst van mei 1811 meedeelt dat het eerste stuk van het eerste deel verschenen is (p. 228); oktober 1811 het tweede stuk (p. 269); en in nr. 2 van 1812 het derde stuk, ‘waar mede de beoordeeling voltooid is van alles wat in de Geneeskundige en daartoe betrekkelyke Wetenschappen in het Jaar 1810 in Holland in ’t licht is gekomen’ (p. 302).
Delprat (1927) meent te weten dat van dit blad niet meer dan drie stukjes verschenen zijn, ‘het eerste Stuk in 1810, het tweede in 1811 en het derde in 1812’. Zijn jaaropgave lijkt vooralsnog zonder grond. Mogelijk is alles in 1811 verschenen. Zeker niet later, gezien de jaaropgave op de titelpagina. Van een ‘tweede deel’ bestaat geen spoor.

Bibliografische beschrijving
De editie-1811 bevat een voorkatern van 8, en vervolgens de eigenlijke tekst van 370 (doorgenummerde) pagina’s. De ‘Inhoud van het eerste deel’ vindt men op p. 368-270.
De eigenlijke tekst begint met de herhaling van de gehele titel, waarna onmiddellijk recensies volgen. Er zijn geen volgnummers; bovendien zijn de afleveringen als zodanig niet herkenbaar. Wel lijkt hier en daar een indeling in rubrieken zichtbaar. Zo vindt men op p. 105-120 ‘Beoordeeling van academische geschriften’, en op p. 121-128 ‘Beoordeeling van geneeskundige verhandelingen in de vaderlandsche maand- week of dagbladen voorkomende’.
Delprat (1927) geeft als omvang van de stukjes op: 128, 142 en 97 bladzijden.

Boekhistorische gegevens
Het impressum op de titelpagina luidt: ‘te Amsteldam, bij Schalekamp en Van de Grampel’.
Volgens Saakes was nr. 1 verkrijgbaar voor ƒ 1:2, nr. 2 voor ƒ 1:5; en ten slotte alles van deel 1 voor ƒ 1.

Medewerkers
De inleiding is ondertekend: ‘De redacteurs’. Die zijn niet bekend. De besprekingen zijn vaak anoniem, maar soms wordenmedewerkers/recensenten met initialen aangeduid: F.C., D.V., B., F.L.A.N., N.B., N., R., V.B.
Volgens de inleiding dienen personen die van plan zijn een recensie te schrijven, mededeling daarvan te doen aan de drukker (p. 14). Recensie-exemplaren mogen ingestuurd worden.

Inhoud
In hun inleiding stellen de redacteurs dat er ondanks de ‘overstrooming’ aan tijdschriften nog wel een blad bij kan. Nadat in voorouderlijke tijd de Nederlandse geneeskunde beroemd was (Boerhaave, De Gorter, Gaubius), volgde een tijd van slaap, maar inmiddels is onze geneeskunde ontwaakt, aangemoedigd door ontwikkelingen in het buitenland.
Omdat er slechts één grondige theorie der geneeskunde kan bestaan, zullen alle in Nederland verschenen medische werken (inclusief vertalingen) getoetst en besproken worden. Dit zullen geen herhalingen van de inhoud zijn, maar kritische besprekingen, volgens de door J.Chr. Greiling daarvoor ontworpen criteria. Ook elders voorkomende recensies zullen besproken worden. Men zal beginnen met de beoordelingen van werken die in 1810 zijn uitgekomen.

Relatie tot andere periodieken
Op p. 266 (ed. 1811) wordt gesteld dat de geneeskundige recensies, voorkomend in de Recensent, ook der Recensenten, van mindere kwaliteit zijn.

Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: 653 B 20
Full text

Literatuur
¶ C.C. Delprat, De geschiedenis der Nederlandsche geneeskundige tijdschriften van 1680-1857 (Amsterdam 1927), p. 111-114.

André Hanou