Titelbeschrijving
¶ Titelpagina: De Opmerkende Jongeling, Vervattende een reeks van Aangenaame, Vermaakelyke, Leerzaame en Geestige Verhandelingen Over verscheide Natuur en Zeedekundige Stoffen; Als meede eenige Mengelstukjes by verschillende gelegendheden Geestig en Vindingryk voorgesteldt, Ten Nutten van alle Weetgierige Nederlanderen.
¶ Titel afleveringen: Den Opmerkenden Jongeling, In aangenaame Spectatoriaale Vertoogen.
Periodiciteit
Maandags weekblad, waarvan de afleveringen niet gedateerd zijn. Het blad zal begin januari begonnen zijn, gezien de nieuwsjaarwensen in nr. 1 en een gedicht voor de verjaardag van Willem V op 8 maart, in nr. 8. Het blad is beëindigd na nr. 20: ‘Verschillende omstandigheeden beletten my in ’t Schryven deezer Vertoogen voort te vaaren’ (p. 160).
Bibliografische beschrijving
Uitgave in octavo. Elke aflevering bevat 8 pagina’s. Het geheel bestaat uit VI (titelpagina; voorrede; inhoudsopgave) + 160 doorgenummerde bladzijden.
Boekhistorische gegevens
Impressum:
Is te bekoomen Te Alkmaar by de Wed. Maagh en Zoon, Amsterdam Houttuin en Demter, Delft v.d. Smout, Dort de Haas, Gouda v.d. Klos, s’Hertogenbosch J. en H. Pallier, Haarlem Tydgaat, s’Hage van Drecht en Mensert, Leyde de Wed. A. Honkoop en Zoon, Middelburg J. Abrahams en v.d. Sande Jac.Zoon, Middelburg Bothall en de Visser, Schiedam Poolman, Utrecht A. van Paddenburg en Otterlo, Zwol Clement, en verders alom in de Neederlandsche Steeden, by de meeste Boekverkopers.
In de colofon van nr. 3 wordt gezegd dat het blad 1½ stuiver kost; de lijst verkoopunten heeft daar kleine verschillen. De colofon van nr. 12 heeft slechts dit: ‘Gedrukt in ’s Hage, by H.H. van Drecht, Boekverkooper in de Hoogstraat’.
Het kan zijn dat hier de echte uitgever naar voren komt, te meer daar enkele opmerkingen in de tekst al het vermoeden doen rijzen dat de auteur mogelijk uit de regio Den Haag afkomstig is. Zo is er een sneer naar de Reizende Haagsche Advocaat in nr. 1 en er wordt een tekst besproken van ds. David Kleman te Voorburg in nr. 2.
Een advertentie in de Groninger Courant van 28 november 1775 biedt het blad niet voor de gebruikelijke ƒ 1:16 maar voor ƒ 1 te koop aan bij een zevental noordelijke boekverkopers.
In 1780 lijkt het kopijrecht in handen te zijn van de Utrechtse boekverkopers Hillebrand van Emenes en Arend Stubbe. Voorin hun Spectator der Studenten, in ’t Gemeen (1780) melden de twee Utrechtenaars dat zij nog slechts enkele exemplaren hebben van de Opmerkende Jongeling (à 14 stuivers) en geven daarbij de complete inhoudsopgave van de 20 afleveringen.
Medewerkers
De auteur krijgt medewerking van de dichters J.D.V. en J. Dorsman. K., V.D.H. en J. Bestenraad blijken stukjes in te sturen. Een ‘liebel’ van Philo-musicus wordt geweigerd.
Inhoud
De toegevoegde voorrede geeft weinig informatie, behalve dat het gaat om de ‘eerstelingen’ van des schrijvers arbeid, en om deugd en ondeugd. De inhoud is, op wat onvolwassen wijze, half spectatoriaal, half christelijk. Er wordt echter herhaaldelijk van de algemene lijn afgeweken door nu eens te stellen dat het ook de bedoeling is uitgekomen schriften te bespreken, dan weer plotseling vooral (slechte) poëzie op te nemen. Maar altijd worden halfverteerde historische weetjes gedebiteerd.
Het blad lijkt een poging van een jongeman (een student?) aan een gemakkelijke bijverdienste te komen.
Exemplaren
¶ Utrecht, Universiteitsbibliotheek: Br. 32-6.
¶ Full text
André Hanou
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.