Oppermacht van het Volk (1797)

Titelbeschrijving
De Oppermacht van het Volk, of de Grondvergadering Gehouden in de Vrijheid.

Periodiciteit
De bewaard gebleven afleveringen (‘grondvergaderingen’) zijn gedateerd van 30 juni 1797 t/m september 1797 (17 nrs.). Op 18 juli 1797 wordt voor nr. 2 geadverteerd in de Rotterdamse Courant. Daar – ‘Loop, Loop en Koop, eer het te laat is’ – worden tevens de nrs. 3 en 4 aangekondigd: die zullen ‘Donderdag en Vrydag worden uitgegeven’. Bovendien zullen ze ‘elke week, met 3 Nommers, vervolgd worden’.
Er zijn 17 afleveringen (‘stukjes’) bekend. ‘Het vervolg hier na’, zo eindigt nr. 17. Saakes meldt echter in zijn Naamlijst van december 1797 (p. 408) dat er 21 afleveringen verschenen zijn, ‘waar bij een Vervolg op No. 10’. Dit suggereert dat de uitgever de hoge frequentie niet heeft kunnen volhouden.

Bibliografische beschrijving
Iedere aflevering bevat 4 pagina’s in kwarto (p. 1-74).
Een aflevering begint met de titel, waarna nummeraanduiding volgt, een soort datumregel (bijvoorbeeld: ‘Grondvergadering gehouden den 30 Juny 1797’; ‘Het derde jaar der revolutie’) en soms een soort onderwerp (bijvoorbeeld: ‘Eenheid en onverdeelbaarheid’; ‘Vryheid gelykheid of de dood’). Dit laatste element krijgt vanaf nr. 7 in een aantal gevallen de vorm van enkele regels poëzie of proza.

Boekhistorische gegevens
Impressum nr. 1: ‘Te Amsterdam. En alömme in de Bataafsche Republiek, voor één Oortje’. Vanaf nr. 2 maakt de uitgever zich bekend: ‘Te Amsterdam. By Hendrik van Staden, Boekverkoper in de Warmoesstraat, het derde Huis van de Papenbrugsteeg. En alömme in de Bataafsche Republiek, voor één Oortje’.
De afleveringen kostten volgens opgave bij Saakes ƒ 0:8:4.

Inhoud
Levendig, radicaal-revolutionair blad. Het heeft de vorm van gesprekken (‘grondvergaderingen’) die gevoerd worden in de kasteleinie ‘De Vrijheid’, tussen de personificaties van de op dat moment verschijnende periodieken (zo’n 35 stuks). In de loop van de gesprekken verdwijnen sommige tijdschriften en komen er nieuwe bij).
Deze personages zijn niet allemaal even radicaal; de Janus van dit jaar bijvoorbeeld wordt ‘oranje-achtig’ genoemd. Evenwel is het hoofdthema: in deze tijden, nu de vrijheid lijkt te verdrinken, moet er door de gewone man één lijn getrokken worden tegenover de aristocraten; anders dreigt een herhaling van 1672, 1748, 1787. Het blad Socrates krijgt de taak de vergadering te organiseren; hij wordt voorzitter, de Echo secretaris, Mozes bode.
Er wordt niet gewerkt met commissies omdat dat maar ophoudt. Men vergadert op basis van politieke belijdenis, niet van religieuze gezindheid (te bidden vóór de vergadering wordt afgestemd). De voorgestelde (huidige) constitutie is te slap; er is een radicaler constitutie nodig. Er wordt gestemd over echte radicale volksvertegenwoordigers. Men wil in die functie geen ‘stillen in den lande’, d.i. het soort patriotten dat zich alleen patriot verklaart wanneer het duidelijk is dat het patriottisme aan de macht is. Mochten de verkiezingen slechte resultaten opleveren, dan is er misschien weer een revolutie nodig!

Relatie tot andere periodieken
Als deelnemers aan de grondvergaderingen worden de volgende periodieken opgevoerd (nr. 1, p. 1-2):

Broêr Weerlicht: Wy allen de Soldaat met het houten been, Grietje, Diewertje, Louw, Krelis, Vraagal, Babbelaar, Boer en Burger, Praatvaâr, Praatmoeêr, Teuntje, Pleuntje, de Post, de Nederlander, de Kruier, de Echo, de Kruiers Knegt, Janus, Ismaël, de Courier van Europa, de Nieuwsverteller, Republikein, Solon, Socrates, Burger, de Nationale Schildwacht, de Geharnaste Waarzegger, de Tribunist, de Clubist, de Blixem, de Denker, de Overweger, de Heracliet, en Democriet, de Jood Mozes, een en andere Burgers en Burgeressen, komen hier de Grondvergadering houden.

Later komen daar nog bij: Minerva, de Telegraaph, Advocaat der Nationale Vryheid, de Nieuwe Post, de Vrouwen Courant, Slymgast, Reiziger en de Republikeinsche Courantier.

Exemplaren
STCN 216096308
Full text

André Hanou