Ordinary Midden-Weeksche Courant (1758)

Titelbeschrijving
Ordinary Midden-Weeksche Courant.
¶ Titel nr. 1: Ordinary Middel-Weeksche Courant.

Periodiciteit
Er zijn 10 nrs. bekend (nr. 10 is genummerd als nr. 9*), waarvan nr. 1 blijkens het colofon oorspronkelijk een gelegenheidsuitgave moet zijn geweest uit 1661, ter gelegenheid van het huwelijk van Christoffel van Beeck (1638-1684) en Josina Backer (1641-1674), op 18 mei 1661 te Haarlem. De tekst hiervan werd reeds opgenomen in Het toneel der snaaken: bestaande in veel nieuwe geschiedenissen en kluchten van Jan Tamboer ((pseud. van Jan Pietersz. Meerhuysen).
De overige afleveringen zijn uit 1758. Nr. 9 werd in Amsterdam op 5 september 1758 verboden, vermoedelijk naar aanleiding van een bericht over de veroordeling van een wijnkoper die zich met jeneversmokkel bezighield. Nr. 9* moet dan ook worden gezien als een plaagstoot aan het adres van het stadsbestuur.
De in de krant genoemde data zijn met ingang van nr. 2 bijeen gefantaseerd. Voor de maanden zijn fantasienamen gebruikt; er zitten vaak meer dan 31 dagen in een maand en ook de vermelde jaartallen (1785 in nr. 8; 1831 in nr. 9) zijn uit de lucht gegrepen.

Bibliografische beschrijving
De afleveringen zijn 2 pagina’s, half vel folioformaat. Bovenin prijkt een onbekend wapenschild met huis en boompjes. Het wapen is getooid met een vorstenkroon en wordt geflankeerd door twee leeuwen als schildhouders.
Onder het wapen staan titel en afleveringsnummer. De tekst is in twee kolommen opgemaakt, van elkaar gescheiden door een sierband. Aan het einde staan advertenties (gecursiveerde teksten) ter breedte van de bladspiegel. Het papier is dikker dan bij kranten gebruikelijk is.

Boekhistorische gegevens
Colofon nr. 1: ‘Gedrukt tot Haerlem, voor Christoffel van Beecq Bruidegom, en zyn Bruidt Juffr. Josina Backer, den 18 May’. Dit nr. is een nadruk van de huwelijkskrant uit 1661.
Colofon nr. 2: ‘Deeze Couranten worden uitgegeeven te Dort by Blussé, Rotterdam by de Wed. F. de Vuyk en Visch, Leiden by Honkoop, Amsteldam by Pruys, en Zaandam by Broekhuyzen’. Later worden ook genoemd: Van Os (Den Haag), Van der Smout (Delft), Staal (Gouda), Semyns (Enkhuizen), Maag (Alkmaar).
Uit de archivalia betreffende het verbod blijkt dat de Amsterdamse boekverkoper Jacobus Wilhelmus Pruys gezien wordt als drukker van de krant.

Inhoud
De Ordinary Midden-Weeksche Courant is door opmaak, samenstelling en inhoud een parodie op bestaande kranten. De berichten van nr. 1 staan geheel op rijm, maar deze opzet wordt reeds in nr. 2 losgelaten. Een aantal sterke verhalen en boertige Venus-berichten (bijvoorbeeld het kermisbericht in nr. 4 en het Nijmeegse bericht over triomfbogen met mortadellen in nr. 7) is ontleend aan Doedijns’ Haegse Mercurius (1697-1699). Onderwerpen, toonzetting en woordkeus zijn duidelijk op dit blad geïnspireerd. Verhoudingsgewijs hebben veel berichten betrekking op Amsterdam en andere locaties in Noord-Holland.

Exemplaren
STCN 242124348

Literatuur
¶ Louis Nierrynck, ‘Krantencuriosa uit de verzameling van Louis Nierynck’, in: Au Courant 17 (2002), nr. 2 (juni), p. 5
¶ Ton Jongenelen, Van smaad tot erger. Amsterdamse boekverboden 1747-1794 (Amsterdam 1998), p. 19.
¶ Adèle Nieuweboer, ‘Huwelijkscouranten: een attractief mini-genre’, in: Mededelingen van de Stichting Jacob Campo Weyerman 15 (1992), p. 21-27, 22 (noot 3).

Rietje van Vliet