Politieke Bedenkingen en Onderrigtingen (1786-1787)

Titelbeschrijving
Politieke Bedenkingen en Onderrigtingen van een oud en geweezen officier der Burgerye van Amsterdam, aan zyn neef, onlangs ook officier geworden, voorgesteld in twee Brieven.
Titelvarianten
¶ Nr. 2: Vervolg der Politieke Bedenkingenen Onderrigtingen (briefnrs. 3-4).
¶ Nr. 3: Tweede Vervolg der Politieke Bedenkingen en Onderrigtingen (briefnrs. 5-6).

Periodiciteit
In de Nederlandsche Courant van 18 december 1786 wordt geadverteerd voor de Politieke Bedenkingen en Onderrigtingen, maar een verwijzing naar een vervolg ontbreekt. Hoewel er desondanks in 1787 twee vervolgen zijn verschenen, kan er wegens de afwezigheid van enige (geïntendeerde) periodiciteit moeilijk gesproken worden van een periodiek of tijdschrift. Met het Tweede Vervolg was de discussie gesloten (Nederlandsche Courant 2 april 1787).

Bibliografische beschrijving
De afleveringen tellen respectievelijk II (titelpagina en verso) + 1-54 pagina’s in octavo; II (titelpagina en verso) + 55-112 + II (fondslijst) pagina’s in octavo; II (titelpagina en uitgebreid citaat uit ‘Verklaaring van den Bybel’ door Nuys van Klinkenberg) + 113-186 pagina’s in octavo.

Boekhistorische gegevens
Impressum: ‘Te Amsterdam, By Petrus Conradi’.
Prijs per aflevering: 8 stuivers (bron: advertenties).

Medewerkers
De Recensent (nr. 1, p. 105-106) meldt dat de Politieke Bedenkingen door velen worden toegeschreven aan ‘eene Burgermeesterlyke pen’. De schrijver behoort tot de ‘aankleevers der oude Staatsregeling’, gaat de Recensent verder, ‘die ten hoogsten vooringenoomen zyn tegen alle verbeteringen […]’.

Inhoud
In de eerste twee brieven worden, aldus eerstgenoemde advertentie, ‘de eerste twee sourçes der tegenwoordige verdeeldheid, en de onderscheidene beweegredenen, verrigtingen, en oogmerken der Waare-en der Schyn-Patriotten, ter handhaving en herstel, of tot omkeering van onze Constitutie, overtuigend aangeweezen’ in twee Brieven, met een kort P.S. over het Amsterdamsche DANK-ADRES, en het teekenen van het zelve’.
Het Vervolg der Politieke Bedenkingenwordt aangekondigd in de Oprechte Haerlemsche Courant van 22 januari 1787. Dit nr. 2 gaat over ‘de Aart en de gronden van onze Constitutieen representative Staats-Regeering, speciaal die van Holland’. Ook wordt de vraag behandeld of ‘het Stadhouderschap tot het weezen derzelve gezegt kan worden behooren’. Een derde thema is de noodzaak om de constitutie te handhaven, ‘behouden het redres der Abuisen en gebreken’. Het Vervolg gaat verder ‘de Burgerlyke Vryheid, die bewezen word op de Constitutie gegrond te zyn, en, zo min als de gevestigde Godsdienst, zonder dezelve, kan bestaan en geconserveert blyven’.
In het Tweede Vervolg wordt onder meer gesproken over, aldus de advertentie in de Nederlandsche Courant 2 april 1787, de verbeteringen die in ‘de Administratie en het Bestuur der Publieke zaaken van ons Land zouden kunnen gemaakt worden; en wat de beste Middelen zyn ter herstelling der EENDRAGT, op een wyze die met de Regten en Gronden van een vrye Staats-Regeering overeenkomt’. Dit Tweede Vervolg bevat als bijlage een missive van de Staten Generaal met een petitie ‘tot een Extraordinaire Equipage voor dit loopende Jaar’. De aflevering eindigt met een ‘Antwoord op de Missive van een jong Regent van R….., geplaatst in de Geldersche Courant van den 20 January’.

Relatie tot andere periodieken
De Recensent vindt dat de Politieke Bedenkingen en Onderrigtingen weinig nieuws bevatten.

Exemplaren
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: pflt 21302, 21516
¶ Full text briefnrs. 1-6

Rietje van Vliet