Titelbeschrijving
De Politieke Sleeper.
Periodiciteit
Voor nr. 1 wordt geadverteerd in de Oprechte Nederlandsche Courant van 1 mei 1787. Dankzij de advertenties in deze krant is het bestaan van 12 afleveringen bekend. Voor nr. 12 is geadverteerd op 19 juli 1787. Het weekblad kreeg iedere dinsdag een vervolg.
De Politieke Sleeper werd, samen met een aantal andere patriotse bladen, in Amsterdam op 4 oktober 1787 verboden. Dit laatste suggereert dat er meer dan 12 afleveringen zijn verschenen.
Boekhistorische gegevens
De drukker-uitgever is onbekend, maar moet gezien de inhoud van het blad in Amsterdam worden gezocht. Iedere aflevering kostte 1½ stuiver.
Inhoud
Omdat er van dit patriotse stookschrift voor zover bekend geen exemplaren bewaard zijn gebleven, wordt hieronder uit de getraceerde advertenties in de Oprechte Nederlandsche Courant geciteerd. Die geven een indruk van de inhoud van de afzonderlijke afleveringen van de Politieke Sleeper.
Nr. 1 (advertentie 1 mei 1787):
Behelzende deszelfs vreemde verschyning als Schryver van een Weekblad; iets by wyze van een Aanspraak over de ACTE van QUALIFICATIE, voor het waardig Vyftiental GECONSTITUËERDEN uit de Burgery. Sluitende dit Nommer met een Vraag aan Heeren Commissarissen en Gecommitteerden der Burger-Societeit.
Nr. 2 (advertentie 8 mei 1787):
Behelst een verdediging door zekere Oranje-Bakker, voor zyn Hoogheid, waar van men tot heden noch geen voorbeeld heeft gezien. – Het akelige Toneel afgeschilderd ten Huize van den Hooggeelen Boekverkooper op ’t Cingel, by het afzetten der negen Raden. – Zyne wanhoop, en al wat in diergelyk een geval annex is […].
Nr. 3 (advertentie 15 mei 1787):
Behelst het gewigtig Nieuws daar men zich de onmogelykheid zeer gemakkelyk van voorstellen kan. Nadere Vrachten voor HYN ARENDS, de Boekverkooper zyne vreugde als toen, en de nu daar op gevolgde droefheid. Eindelyk het braave gedrag van den waardige Volksvriend het den Heere ABBEMA, by de Vergadering voor het Huys van den bovengenoemde.
Nr. 5 (advertentie 29 mei 1787):
Behelst het overblyfzel van een Vracht in No. 4. begonnen; waar onder een Zamenspraak tusschen die schynheilige en Kwezels, onöntbeerlyk voor waare Fyntjes. – Eerste Brief van ARIE PLATVOET, welke al 10 Jaaren op een Officie heeft gewagt, en nu het eindelyk lukken zou, bang is voor de Afzetting van zekeren Burgemeester, en Antwoord op dezelve.
Nr. 6 (advertentie 9 juni 1787):
Behelst eene algemeene Bespiegeling over de thans heerschende Onlusten binnen deeze Stad. – De gelukkige REFORMATIE van veele Prinsgezinden en Patriotten, veroorzaakt door de Plundering van verscheidene Huizen dier aanhang. – LOF, toegezwaaid aan de Helden van Kattenburg, over het moedig tegenstand bieden op dat Eiland (Schertsend Dichtstukje.) – GRAFSCHRIFT op den braven Kanonier HENDRIK HILMERS, gesneuveld in de Actie van den 30 May tegen de Oproerigen van Kattenburg.
Nr. 7 (advertentie 12 juni 1787):
Behelzende verscheide gewigtige aanmerkingen, over het gedrag van WILLEM de Hardnekkige, de staten van Gelderland, en de zogenaamde van Amersfoort. Brief van J. VLEESZIEK over het onheil dat Utrecht niet zonder reden te duchten heeft, nu de Oranje-Vorst zelf in Persoon zo naby die Stad verschynt, om maar spoedig een einde van dat talmen te maken. Belydenis van een bekeerde Prinsgezinde, wedergekeert tot het Pattriotismus. Klinkdicht.
Nr. 9 (advertentie 28 juni 1787):
behelst eene Droom, waar van nog geen voorbeelden te vinden zyn in deeze Republiek. – Vergeefsch is het den Couranten-Leezer ‘er een denkbeeld van te doen vormen, in dit Advertissement!!!– Leest dezelven en oordeelt! – Iets op de Remotie van Burgemeesteren DEDEL en BEELS, Dichtstukje.
Nr. 10 (advertentie 3 juli 1787):
heeft het begin der Droom van R. UILEVLUGT, in No. 9 een groot aantal Lezers zo zeer behaagt, spreekt het van zelve dat het einde een meesterstuk moet zyn. Ondertusschen zal men ‘er alléén dit van melden, dat dezelve een groot licht verspreid, (indien Dromen veeltyds geen bedrog waren) over den aanslag van de PRINS, om na het arriveeren van de PRINSES in ’s Gravenhage, met meerder luister zyne Gemalinne te volgen.
Nr. 12 (advertentie 19 juli 1787):
Kan niet te veel gelezen worden van Burgers en Auxiliairen, welke zich vrywillig aanbieden, om UTRECHT of andere Plaatzen te helpen beveiligen – BRIEF van J. FIDELIUS, over het Protest van Heeren Schepenen. – Dezelve is zeer intressant. – BRIEF van een Roomsche ADEL van Wyk …., over het vooroordeel om geen Adels in zommige Wyken van dien Godsdienst te permitteeren. – BRIEF van de Wed. DAME EN ZOONEN. – Een Droom, over het nog te gebeurende binnen UTRECHT […].
Relatie tot andere periodieken
De titel van de Politieke Sleeper (vrachtvervoerder) refereert aan die van de Politieke Kruyer (1782-1787).
In 1795 verscheen opnieuw een tijdschrift met als titel de Politieke Sleeper.
Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: UBM: Br. A p 2 (nrs. 1-6). In de UBA-catalogus wordt abusievelijk 1782 als verschijningsjaar genoemd; het kan ook gaan om de editie 1795. De NCC meldt: ‘niet beschikbaar’.
Literatuur
¶ Het groot toneel van verwarringen, in Amsterdam en elders vertoond […] (Amsterdam 1791), p. 216.
Rietje van Vliet
