Politique Afleider (1798)

Titelbeschrijving
De Politique Afleider.

Periodiciteit
Geschreven in mei-juni 1798 en bedoeld als weekblad. Door toedoen van de staatsgreep van 12 juni 1798 zijn de 4 nrs. die in handschrift bewaard zijn gebleven, hoogstwaarschijnlijk nooit verschenen.

Medewerkers
Geschreven door Betje WOLFF (1738-1804) en Aagje DEKEN (1741-1804). In 1798 waren ze teruggekeerd uit hun ballingsoord Trévoux en hadden zij zich – via Ossendrecht – gevestigd in Den Haag. Daar zouden ze verblijven tot aan hun overlijden in 1804.
Buijnsters (1984) oppert de mogelijkheid dat ook Wybo FIJNJE (1750-1809) met de kopij, of met het tijdschriftenproject als zodanig, bemoeienis heeft gehad.

Inhoud
Politieke spectator, aldus Buijnsters (1984), geschreven op populaire toon en bedoeld ter ondersteuning van de ultra-radicalen die aan de macht waren.
Aanleiding was het verschijnen van de Politieke Blixem, waarin het Uitvoerend Bewind stevig werd bekritiseerd. Op 4 mei 1798 had de Constituerende Vergadering zichzelf – volgens de Politieke Blixem op zeer ondemocratische wijze – uitgeroepen tot Vertegenwoordigend Lichaam des Bataafschen Volks en een Uitvoerend Bewind in het leven geroepen. Wolff en Deken beschouwden deze actie van Pieter Vreede c.s. echter als een daad van politiek pragmatisme en steunden het Uitvoerend Bewind.
Bij de staatsgreep van juni 1798 werden de meest uitgesproken radicale volksvertegenwoordigers gevangengezet en kwam een gematigd bewind aan de macht. Voor Wolff en Deken was er geen reden meer om het blaadje alsnog uit te brengen.

Relatie tot andere periodieken
Het tijdschrift was bedoeld als tegenhanger van de Politieke Blixem (1797-1798). 
Niet te verwarren met de Politique Afleider, een nieuwsbrief die in 2004 verscheen als opmaat naar de bundel Onbreekbare Burgerharten. De historie van Betje Wolff en Aagje Deken (2004).

Exemplaren
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: Ltk 492 (handschrift; eerste pagina’s ontbreken)

Literatuur
¶ P.J. Buijnsters, Wolff en Deken (Leiden 1984), p. 294-295
¶ P.J. Buijnsters, Bibliografie der geschriften van en over Betje Wolff en Aagje Deken (Utrecht, 1979), nr. 534
¶ M.P. Dijkstra-van Bakelen, Bijdrage tot de waardering van de politieke opvattingen van E. Wolff en A. Deken uitgaande van de bestudering van het onuitgegeven handschrift ‘De politique afleider’ van 1798 (scriptie Katholieke Leergangen Tilburg, 1975) (aanw. in Amsterdam, Atria: NED 9 1975–C).

Rietje van Vliet