Polityke Verrekyker (1756)

Titelbeschrijving
De Polityke Verre-kyker op het Observatorium van Natuur- en Staats-zaken; of Memoriaal van de Gewigtigste Voorvallen der geheele Weereld.

Periodiciteit
Maandblad, waarvan ten minste 3 nrs. (januari t/m maart 1756) verschenen zijn, blijkens advertenties in de Leeuwarder Courant op 24 januari (met de mededeling dat het eerste ‘Stukje’ op 31 januari zal uitkomen), 21 en 28 februari, 6 en 27 maart, en 3 april 1756. Van Doorninck (1885) vermoedt dat het blad 5 nrs. heeft geteld.

Bibliografische beschrijving
In octavo.

Boekhistorische gegevens
‘Te Leeuwarden by Abr. Ferwerda’, meldt de advertentie van 24 januari 1756. Aldaar blijkt de prijs: 3 stuivers. En de verkooppunten:

Het Voorberigt is heden voor NIET te bekomen te Leeuwarden by Abr. Ferwerda, Franeker Udink en Hoitsma, Harlingen Van der Plaats, Sneek Zeylstra en Olingius, Bolsward Kramer, Workum Balk, Dokkum Ronner, Schuil en Becker, op ’t Heerenveen by A. Posthumus, en in andere Steden by de meeste Boekverkopers.

De januari-aflevering heeft een tweede druk gekend, waarvan in maart nog enkele exemplaren verkrijgbaar waren (advertentie 21 februari 1756).

Medewerkers
Van Doorninck (1885) noemt als auteur Jacques André COURTONNE (1711-1775), predikant van de Waalse kerk te Leeuwarden.

Inhoud
Van de inhoud is slechts bekend dat de aflevering van februari 1756 verslag uitbracht van de aardbeving in Nederland op 18 februari (advertentie 6 maart 1756).
Broersma citeert uit het voorwoord van het blad. Daaruit lijkt af te leiden dat men beoogde, in tegenstelling tot vluchtiger nieuwspapieren, nuttiger, degelijker, en beklijvender teksten te leveren.

Relatie tot andere periodieken
Niet te verwarren met de Politicque Verrekyker, waar in de Boekzaal der Heeren en Dames (1762-1765) sprake van is.

Exemplaren
¶ Leeuwarden, Hististorisch Centrum: A 476 (januari).

Literatuur
¶ M. Broersma, Beschaafde vooruitgang. De wereld van de Leeuwarder Courant 1752-2002 (Leeuwarden 2002), p. 66-67
¶ H. Zuidervaart, Van ‘konstgenoten’ en hemelse fenomenen. Nederlandse sterrenkunde in de achttiende eeuw (Rotterdam 1999), p. 164-167, 478
¶ J.I. van Doorninck, Vermomde en naamlooze schrijvers opgespoord op het gebied der Nederlandsche en Vlaamsche letteren, deel 2 (Leiden 1885), p. 599.

André Hanou