Post van Braband (1789)

Titelbeschrijving
De Post van Braband.

Periodiciteit
Van dit blad moeten minstens 7 afleveringen zijn verschenen. Deze zijn vanaf eind oktober 1789 een- à tweemaal per week uitgekomen, zo blijkt uit de advertenties in de Leidse Courant van 11 en 16 november 1789 voor de nrs. 1 en 2, respectievelijk 3 en 4.

Bibliografische beschrijving
De in octavo gedrukte afleveringen bevatten elk 8 pagina’s. Het geheel, tot en met nr. 6, is gepagineerd 1-48. Het titelblok geeft behalve de titel ook een nummeraanduiding.

Boekhistorische gegevens
De meest uitgebreide colofon komt voor in nr. 6:

Deeze Ns. worden ’s Weeklyks voor 1½ Stuiv. uitgegeven, te Dordrecht bij De Leeuw en Krap, Amsterdam Keijzer, Wijnants, Van der Burgh, Borchers, Elwe, Weege, enz, Haarlem Van der Aa, Loosjes, Bohn en Tetmans, Leyden Herdingh, Pluigers en De Does, Gouda Verblaauw; Rotterdam Pols, Van den Dries, C. Wijt en J. Meijer, Gorinchem Goetzee, Schiedam Poolman, ’s Hage Klis, J. Plaat, Leeuwestyn en Wed. Staatman, Middelburg Gillissen en Keel, Vlissingen Corbelijn, Arnhem Moeleman, Deventer Brouwer, ’s Bosch Pallier, en voorts alomme.

Inhoud
Het blad dient gelezen te worden tegen de achtergrond van de Brabantse Revolutie (of: Brabantse Omwenteling), die in 1789 begon als vooral klerikaal-conservatief verzet tegen de verlichte hervormingen van keizer Jozef II. Een ‘Voorberigt’ in nr. 1 zegt voorlichting te willen geven om ‘het Patriottismus van dat Land te leeren kennen’. Die Brabants patriottisme wordt beheerst door de clerus, hun ‘onmaatig gezag, haare Heerschzugt, vette tafels en luie levenswys’. Die clerus wil de middeleeuwen terug!
Deze visie wordt onderbouwd met behulp van brieven en documenten. Het wemelt van voorbeelden als: een jezuïet die zijn biechtelingen onder druk zet om als vrijwilliger ten strijde te trekken tegen de goddeloze keizer.

Exemplaren
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: 559 E 79 (nrs. 1, 4, 6)
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: Br. A p 3 (nrs. 1-7; konden niet gevonden worden in 2009)
¶ Full text nrs. 1, 4 en 6

André Hanou