Post van de Neder-Maas (1795-1810)

Titelbeschrijving
De Post van de Neder-Maas.

Periodiciteit
Dit nieuwsblad verscheen vermoedelijk twee maal per week. Bogers (1986 en 1991) heeft het eerste nummer van De Post van de Neder-Maas niet kunnen achterhalen, maar concludeert op grond van de titel dat het blad na de oprichting van het departement Nedermaas op 1 oktober 1795 van start is gegaan.
De aflevering van 7 februari 1800 (nr. 41) is volgens hem het laatste bewaard gebleven exemplaar. Ook daarna kwam De Post van de Neder-Maas nog uit, getuige een mededeling van de burgemeester van Maastricht aan de prefect op 10 maart 1807. Toen op 3 augustus 1810 het keizerlijk decreet werd gepubliceerd dat er per departement maar één staatkundige krant mocht verschijnen, moest De Post van de Neder-Maas plaatsmaken voor het Journal du Département de la Meuse Inférieure.

Bibliografische beschrijving
In kwarto. De twee bekende afleveringen hebben elk 4 (ongenummerde) bladzijden. Het titelblok geeft na het volgnummer – althans in 1798 – de woorden ‘vryheid, gelykheid, broederschap’ en de titel. Hierop volgt nog de datum volgens de Frans-revolutionaire kalender.

Boekhistorische gegevens
Impressum in 1799: ‘Te Maastricht by G.B. van Gulpen Boekdrukker en Boekverkooper woonende op den Grooten Markt, op den hoek van de Bosch-straat’.
Het aantal abonnees was gering. Uit een opgave die de burgemeester van Maastricht op 10 maart 1807 naar de prefect stuurde, blijkt dat de krant op dat moment slechts 40 abonnees telde.

Inhoud
Bogers (1986 en 1991) meldt dat het blad zich in de aflevering van 12 februari 1800 omschreef ‘als Maastrichter Gazette onder de titel van den Post van de Neder-Maas’.
Allereerst vindt men hier het gewone nieuws, waarbij de berichten uit Parijs vooropstaan. Na het nieuws uit Frankrijk volgt het nieuws uit binnen- en buitenland. Daarna staan er advertenties en bekendmakingen van het lokale bestuur.
De inhoud was neutraal: een politieke voorkeur of revolutionaire gezindheid ontbreekt. Vanaf begin 1799, aldus Bogers, werden de bekendmakingen en verordeningen van de Municipale Raad in deze krant geplaatst; daarvóór stonden ze in de Maestrichter Gazette. De advertenties zijn bijna allemaal in het Nederlands gesteld; zie echter de Franstalige annonce op 27 juli 1799 (nr. 164).

Relatie tot andere periodieken
Concurrent was de Maastrichter Gazette (1784-1798).

Exemplaren
¶ Maastricht, Stadsbibliotheek: SB Kluis 10.05.1798 (20 Floréal An VI), 19.10.1799 (27 Vendémiaire An VIII). Bogers meldt dat er verschillende exemplaren van De Post van de Neder-Maas bewaard zijn gebleven, voornamelijk uit de periode 1799-1800.

Literatuur
¶ M.C.A. Kessels-van der Heijde, Maastricht, Maestricht, Mestreech: de taalverhoudingen tussen Nederlands, Frans en Maastrichts in de negentiende eeuw (Hilversum 2009)
¶ A.W.M. Bogers, ‘Maastrichtse kranten in de Franse Tijd, 1795-1814’, in: Publications de la Société Historique et Archéologique dans le Limbourg 127 (1991), p. 154-182
¶ A.W.M. Bogers, ‘De oudste Maastrichtse kranten (1746-1794)’, in: De Maasgouw 105 (1986), p. 80-95, 118-129.

André Hanou
update 13-12-2021