Rechtvaerdigheid des Geloofs (1800)

Titelbeschrijving
De Rechtvaerdigheid des Geloofs, in de Theodicee van Van der Kemp, Als mede in de daar voor geplaatste Voorreden van den Hoogleeraar H.J. Krom, miskend, verdonkerd en ontluisterd. Briefsgewijze voorgedraagen, Ter waarschuwing en onderrichting van eenvoudige en mingeoeffende Christenen onder de Hervormden. 

Periodiciteit
De 5 afleveringen (‘stukjes’) worden in Saakes’ Naamlijst aangekondigd in de periode juni, augustus, oktober en december 1800 (p. 141, 153, 169 en 186).

Bibliografische beschrijving
De gehele tekst, in octavo, bevat 328 pagina’s waarbij de titelpagina’s soms niet meegenomen zijn in die telling, en ook andere fouten optreden. De afleveringen zijn gepagineerd 1-44, 45-121, 123-191, 193-273, 276-328.

Boekhistorische gegevens
Saakes geeft als uitgever W. Brave te Amsterdam. Op p. 266 van de Rechtvaerdigheid des Geloofs wordt echter vermeld dat de tekst bij Blussé gedrukt wordt.
De titelpagina van nr. 1 heeft geen impressum, wel de opgave:

Is te bekomen, te Amsterdam, W. Brave, W. van Vliet, Lardé, de Bruin, Sakes, G. Roos en H. Vermandel, Rotterdam, D. Vis, N. Cornel, P. Holstein, J. van Ginkel, Ph. Tuinsing, J. Hofhout, J. Pols en A. Bothal, Dordrecht, P. van Braam, Blussé, Bonte en de Haas, Utrecht, Otterloo, Yzerworst, Paddenburg, Quint, Visch, Emmenes, Wild, Altheer en de Wed. Terveen, ’s Hage, Thiery en Mensing, Wed. Weynands en Leeuwestein, Leyde, Cyffeer, Honkoop, P. Delfos en Koet, Haarlem, Kampman, Bohn en Vreugdewater, Gouda, Verblauw, Gornichem, v.d. Wall, Schiedam, Poolman, Breda, Boulé, Groningen, Veenkamp, Oomkens, Spoorwater en Zuidama, Hoorn, Vermande en Brebaart, Leeuwaarde, Cahais, van Slich, Wed. Trip en Finck, ’s Bosch Noman, Palier en Lion, Middelburg, Wed. W. en J. Abrahamsche, J.J. van de Sande, Keel en Gillissen, voorts bij de voornaamste Boekhandelaaren.

De prijs per aflevering varieert van 7 tot 10 stuivers (bron: Saakes).

Medewerkers
De afleveringen zijn opgebouwd in de vorm van één of twee brieven, met soms een naschrift. De eerste brief is gedateerd ‘L. 16 Dec. 1799’ en gesigneerd door A.P.O. Deze lijkt de initiator of ‘redacteur’ (dat lijkt bevestigd door de Aanmerkingen […] met missive aan den heer A.P.O. Schrijver der gewigtige brieven tegen de Theodicee, 1801).
Een groot deel van de brieven is echter afkomstig van degene die zich tekent met L.C.T.D. Deze signeert steeds als afkomstig uit ‘H.’ De brieven van L.C.T.D. lopen van 18 januari 1800 t/m 25 november 1800.

Inhoud
De bezwaren richten zich op de orthodoxie van de opvattingen van Joannes Theodorus van der Kemp (1747-1811), die zich na een veelkleurig leven bekeerd had. Hij werd presbyteriaans predikant en een van de grondleggers van het Nederlandse zendelingsgenootschap (hij vertrok zelf naar de Hottentotten). De Rechtvaerdigheid trekt niet slechts Van der Kemps rechtzinnigheid in twijfel. De man is verdacht, want ooit deïst geweest, een zonderling mens en wat al niet. Zijn ideeën over de zending zijn eveneens verdacht. Die liefde voor allen heeft veel weg van Hernhutterij.

Exemplaren
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: 931 F 97
Full text

André Hanou