Reis door de Departementen van Frankryk (1795-1796)

Titelbeschrijving
Reis door de Departementen van Frankryk; door een Gezelschap van Konstenaars en Geleerden. [Met kaarten en plaaten.]

Periodiciteit
Van deze titel lijken nooit meer dan zes afleveringen verschenen te zijn, hoewel het origineel waarvan de Reis een vertaling was, de in 1792 begonnen Voyage dans les Departemens de la France. Enrichi de tableaux […], nog voortging en pas in 1802 voltooid werd. Aangezien het aan twijfel onderhevig kan zijn of we in zo’n geval met een werkelijke periodiek te maken hebben, worden in dit lemma slechts in beperkte mate gegevens verstrekt.
In het prospectus van de uitgever, gedateerd juli 1795, wordt aangekondigd: ‘men zal zoo veel mooglijk om de 14 dagen een No. geven’. De eerste en tweede aflevering worden gemeld in Saakes’ Naamlijst van november 1795 (p. 194). Meer dan zes nummers komen in deze Naamlijst niet voor, hetgeen correspondeert met de resterende exemplaren.

Bibliografische beschrijving
De afleveringen tellen 36 tot 48 bladzijden in octavo. Zij hebben een groen ingekleurde omslag, waarop steeds het volgnummer en de naam van het beschreven departement worden genoemd.

Boekhistorische gegevens
Impressum van de band (met 6 nrs.): ‘Te Gouda, Bij H.L. van Buma en Comp. 1796’. Het lijkt erop dat de uitgevers van de Voyage dans les Departemens de la France Buma in de arm hebben genomen om de Nederlandse vertaling op de markt te brengen. Hun namen staan namelijk ook vermeld op de titelpagina: ‘Te Parys, Bij Brion, Buisson, L’Esclapart, Desenne, en de Directeurs der Drukkerije Du Circle Social’.
Elke aflevering van de Reis door de Departementen van Frankryk (met diverse kaarten en illustraties) kostte ƒ 1:4 (prospectus).

Medewerkers
De oorspronkelijke auteurs/redacteurs zijn: Joseph LAVALLÉE (1747-1816), Jean Baptiste BRETON DE LA MARTINIÈRE (1777-1852), Louis BRION DE LA TOUR père (1756-1823) en Louis BRION DE LA TOUR fils (jaren onbekend).
De vertaler is niet bekend.

Inhoud
De afleveringen bevatten beschrijvingen van de economie, het karakter en de geschiedenis van de departementen Parijs, Seine et Oise, l’Oise, Seine inférieure, Somme, Pas de Calais.
De motivatie is blijkens de algemene inleiding de enorme behoefte aan informatie over het ‘eigen’ Frankrijk, nu dat na de revolutie eigendom is geworden van zijn inwoners: land en geschiedenis behoren nu iedereen toe en niet slechts de feodale machthebbers. De informatie staat dan ook zeer sterk in het teken van een werkelijk enthousiaste revolutionaire geest.
De Vaderlandsche Letteroefeningen oordeelden gunstig, hoewel zij de eindeloze opmerkingen over de schavuitenstreken van priesters en meer van die aard af en toe wat aanstotelijk vonden (1796, p. 77-80, 221-224; 1797, p. 39-42, 452-456).

Exemplaren
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: 1488 G 14 (nr. 1-6, incl. prospectus)
Full text

André Hanou