Staat-Historie, en Charakter-Kundige Schuitpraatjens (1795)

Titelbeschrijving
Staat-Historie, en Charakter-Kundige Schuitpraatjens. Tusschen lieden van onderscheidene staaten, grondstellingen en gedragingen.

Periodiciteit
Van dit blad zijn slechts de nrs. 2 en 4-10 bewaard. Saakes meldt in zijn Naamlijst van juli 1795 het eerste van dit wekelijks uitkomende blad (p. 159).

Bibliografische beschrijving
Uitgave in octavo. Elke aflevering bevat vier bladzijden. Het (bewaarde) geheel is doorgepagineerd 1-40. Het titelblok bevat, behalve de titel, slechts een zich steeds wijzigende aandudiding als: ‘Tweede praatje: van Amsteldam naar Haarlem’.

Boekhistorische gegevens
Saakes noemt in juli 1795 als uitgever H.A. Banse te Amsterdam: ‘elk Praatjen’ kost ƒ 0:0:8 (p. 159).

Medewerkers
Als auteur kan men denken aan Lieve VAN OLLEFEN (1749-1816), zeer prominent aanwezig in het fonds van Banse.

Inhoud
Samenspraken, in een geheel natuurlijk Nederlands, tussen personen in de trekschuit tussen Amsterdam en Leiden. Het gezelschap behoudt ondanks enige wisseling hoofdzakelijk dezelfde samenstelling en bestaat uit een soldaat, boer, rentenier, advocaat, kapper, catechiseermeester, dienstmeisje en een poëet. Men bespreekt de recente politieke ontwikkelingen. Hierbij blijkt de catechiseermeester het organisme toegedaan, de overigen neigen tot patriotse standpunten of zijn zelfs radicalen. Enige burleske en erotische elementen verlevendigen de tekst.
Gespreksonderwerpen: de machinaties van prinses Wilhelmina in het verleden; de noodzaak de (politieke) baantjes te verminderen en te herverdelen; het salaris van de predikanten (niet langer door de staat uit te betalen); de verbetering van het schoolwezen; het verhogen van de belasting op luxe artikelen; de idiotie van pruiken; het verbod op bedelarij; het regenteske gedrag van de schout van Amsterdam (mr. Elias).

Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: Obr. 174 (nrs. 2, 4-10)
Full text

André Hanou