Twee Republicainen (1795)

Titelbeschrijving
De Twee Republicainen, door J. Holder.

Periodiciteit
Dit blad verscheen in beginsel tweemaal per week, maar dit lijkt niet altijd gerealiseerd te zijn, blijkens het volgende. Bewaard zijn gebleven de afleveringen 4-6, 8-9, en daarnaast een ‘Extraordinair gesprek’ zonder nummeraanduiding. De genoemde data zijn: 24 en 28 oktober en 5 november 1795 (nrs. 4-6); 21 en 26 november 1795 (nrs. 8-9), 26 november 1795 (Extraordinair gesprek).

Bibliografische beschrijving
Elke aflevering, in octavo, bevat acht bladzijden. Het geheel, althans inclusief nr. 9, is gepagineerd t/m p. 83. Het titelblok geeft na de titel een datumaanduiding, waaraan toegevoegd is ‘Het Eerste Jaar der Bataafsche Vryheid’. Na het titelblok volgt de kop: ‘Derde [enzovoorts] gesprek. Gehouden op [datum]’. De opgegeven datum van de gesprekken ligt steeds ongeveer een week vóór de verschijndatum.

Boekhistorische gegevens
Colofon nr. 6:

Dit Blad wordt ’s Woensdags en Saturdags uitgegeeven te Utrecht by L. de Visser, in de Römerburgerstraat, – te Amsterdam, by D.M. Langeveld, in de Nes, en verder in de voornaamste Hollandsche Steden. – De prys van ieder Nommer is een stuiver.

Vanaf nr. 8 wordt hieraan toegevoegd: ‘De Exemplaaren zullen alle geteekend worden door’ waarna de handtekening van J. Holder volgt.

Medewerkers
Van de schrijver J. HOLDERis nog niets bekend.

Inhoud
De gesprekken worden gevoerd tussen Modestus en Jacobus. Zij zijn duidelijk afkomstig uit de kringen van de leesgezelschappen en volkssociëteiten, en behoren dus tot de wat radicaler democraten. Hun doel is echter het ondervangen van de problemen waar de Franse revolutie door getroffen werd: men moet vermijden dat personen de macht naar zich toetrekken onder schijn van patriottisme (zoals Robespierre, Marat, Hébert, Carrier deden).
Daartoe ondersteunen de auteurs elk streven ten gunste van de werkelijke één- en ondeelbaarheid van de Republiek, ‘waardoor de Ongelykheid meer kan worden weggenomen’ en waardoor het gevaar dat een individu de macht naar zich toetrekt, vermindert. Echte volksvrienden moeten zoveel mogelijk de juiste ontwikkelingen steunen en uitleggen in sociëteiten en wijkvergaderingen.
In de diverse afleveringen wordt besproken hoe men in genoemde geest moet denken over economische maatregelen, de remotie van ‘verkeerde’ ambtenaren, voorstellen met betrekking tot de schadevergoedingen voor emigranten, de arrestatie van verdachte personen, de strijd tussen partijen in Friesland, de noodzaak van het zo snel mogelijk kiezen van een Nationale Conventie.
Het extra gesprek nodigt uit een feestje te bouwen, omdat er een besluit gevallen is om op 1 februari 1796 tot een Nationale Vergadering te komen.

Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek: Obr. 173
Full text

André Hanou