Utrechtsche Burger-Vriend (1785)

Titelbeschrijving
De Utrechtsche Burger-Vriend.

Periodiciteit
Voor nr. 1 wordt geadverteerd in de Hollandsche Historische Courant van 19 juli 1785. De datum die de KB-catalogus noemt, 29 maart 1785, is dan ook onjuist, te meer daar in het blad verwezen wordt naar de Utrechtsche Courant van 8 april.
Vermoedelijk zijn er slechts 2 afleveringen verschenen.
Het colofon van nr. 1 bevat informatie over de beoogde frequentie:

Dit Nummer staat, zodra mogelyk, met eenige anderen agtervolgd te worden: zonder dat men egter in den netten tyd der Uitgave wil bepaald zyn, alhoewel men zyn best zal doen om s’Weeklyks één Blad te geven.

Bibliografische beschrijving
In octavo.

Boekhistorische gegevens
Colofon nr. 1: ‘Het zelve word in Commissie verkogt voor den geringen prys van één Stuiver. Te Utrecht, by de Boekverkopers Wild, Visch, van Vloten en Emenes’.
In nr. 2 worden als verkoopadressen genoemd: Wild, Visch, Stubbe en Emenes.

Inhoud
De patriotse Utrechtsche Burger-Vriend is verschenen na de Utrechtse burgeropstand op 11 maart 1785. Tegen de zin van de patriotten was Jonathan Sichterman verkozen tot lid van de Utrechtse vroedschap. Door zijn inbreng zou het nieuwe regeringsreglement niet worden aangenomen en de door de patriotten zo gewenste instelling van een college van burgergecommitteerden van de baan zijn. De rechtenstudent Quint Ondaatje wist duizenden medestanders te mobiliseren in en rond het stadhuis, waar hij de vroedschap onder druk zette: alleen als de regenten zouden toegeven, zou de menigte weer naar huis gaan.
Van Wissing (2003) noemt nr. 1 abusievelijk De Burger-Vriend, of Gemeenzaame Gesprekken, tusschen een’ Utrechtsch Burger-Officier, met zijne Twe Rotsgezellen, Gozewijn, een’ gegoeden Burger, en Jan, een’ Werkman. Die tekst gaat echter over het Utrechtse vrijkorps in het algemeen en moet volgens de STCN in 1783 verschenen zijn.

Exemplaren
¶ STCN 204060338 (foutief gespeld)
¶ Full text nr. 1

Literatuur
¶ N.C.F. van Sas, De metamorfose van Nederland. Van oude orde naar moderniteit, 1750-1900 (Amsterdam 2005), p. 178, 245
¶ Pieter van Wissing, Stokebrand Janus 1787. Opkomst en ondergang van een achttiende-eeuws satirisch politiek-literair weekblad (Nijmegen 2003), p. 343.

Rietje van Vliet