Vaderlandsche Chocolaad (1796)

Titelbeschrijving
Vaderlandsche Chocolaad.

Periodiciteit
De zes opgenomen afleveringen zullen afzonderlijk verschenen zijn, omdat de katernsignaturen en paginering steeds opnieuw beginnen. Daarnaast spreekt de auteur, in de aflevering-Hooft, van de ‘voorgaande gedeelten van ons zo nuttig als uitgebreid plan, onze waardige Landgenooten mannen te doen kennen die hunnen tyd eere aangedaan hebben’ (p.1).

Bibliografische beschrijving
De uitgave in octavo bevat behalve een titelpagina, vier afleveringen van 16 en twee afleveringen van 32 pagina’s. Op de titelpagina staat een portret met het omschrift ‘Henrik Hooft Dz. Burgemeester der Stad Amsterdam 1787’.
Elke aflevering wordt voorafgegaan door een blad zwaarder papier, waarop een medaillon met afbeelding van de in die aflevering beschreven persoon (het blad met portret van De Ruiter ontbreekt in dit exemplaar). Onder de afbeelding volgt steeds een toepasselijk poëtisch onderschrift; in het eerste geval door Vondel, de andere teksten zijn vermoedelijk van Nomsz. Bij alle portretten leest men: ‘J. Wijsman sculps.’

Boekhistorische gegevens
Titelpagina: ‘Te Amsterdam, bij D.M. Langeveld. 1796’.

Medewerkers
De teksten worden traditioneel toegeschreven aan Johannes NOMSZ (1738-1803), toneeldichter maar vooral broodschrijver. Zijn politieke sympathieën wisselden nogal. Volgens Mattheij hielp hij na 1787 juist orangisten bij het opsporen van teksten over de genoemde Hooft, zodat enige twijfel over Nomsz’ auteurschap op zijn plaats is.

Inhoud
Achtereenvolgens vindt men portretten en biografieën van: Johan van Oldenbarneveld, Henrik Hooft Daniëlsz, Isaac van Goudoever, Simon Fokke, Martinus Nieuwenhuijzen, Michel Adriaansz de Ruiter.
De levensbeschrijvingen zijn in klassieke stijl opgesteld. De keuze van deze vaderlandse helden, alsmede hier en daar de bewoordingen, verraden echter een politieke voorkeur voor het patriottisme/republikanisme.

Exemplaren
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: 1011 E 34
Full text

Literatuur
¶ Th. Mattheij, Waardering en kritiek. Johannes Nomsz en de Amsterdamse Schouwburg 1764-1810 (Amsterdam 1980), p. 124-127.

André Hanou