Verzameling van Voorstellen (1809-1815)

Titelbeschrijving
Verzameling van Voorstellen, door de Leden van het Genootschap, ten spreuke voerende: Een Onvermoeide Arbeid Komt Alles Te Boven, Elkander Tot Onderlinge Oefening Opgegeven. Eerste Deel, eerste stukje [enz.]

Periodiciteit
De frequentie is onregelmatig, al lijkt het erop dat men streefde naar een kwartaalblad. Voor nr. 1 werd geadverteerd in de Koninklijke Courant van 12 december 1809, voor de nrs. 2-3 in dezelfde krant van 27 maart 1810 respectievelijk 10 juli 1810. Nr. 4 werd aangekondigd in de Courier van Amsterdam van 25 september 1810.
De steeds strenger wordende Franse censuurwetgeving vanaf eind 1810 zal ertoe hebben geleid dat ook de verschijning van de Verzameling van Voorstellen in het gedrang kwam. Omdat de kranten daar veel onder te lijden hadden, ontbreken voor de jaren 1811-1814 advertenties voor dit blad. Op 17 juli 1815 werd in de Nederlandsche Staatscourant geadverteerd voor deel 2, nr. 7 en op 9 oktober 1815 in diezelfde krant voor deel 2, nr. 8.
Blijkens de titelpagina’s verscheen deel 1, nr. 1 in 1811 en deel 2, nr. 1 in 1812.

Bibliografische beschrijving
De omvang van de afleveringen (‘stukjes’) is niet duidelijk: de bestudeerde (gedigitaliseerde) exemplaren bevatten slechts één stukje per deel. Deel 1, nr. 1 telt 278 pagina’s in octavo; deel 2, nr. 1 telt 590 pagina’s (p. 1-16 ontbreekt in het gedigitaliseerde exemplaar). Dat het aantal pagina’s omvangrijk was, valt ook te concluderen uit de bedragen die men per aflevering moest neertellen.

Boekhistorische gegevens
Het blad is uitgegeven ‘Te Amsterdam, bij P.G. en N. Geijsbeek’ en gedrukt in de boekdrukkerij van P.E. Briët, eveneens te Amsterdam. De titelpagina’s van beide delen melden ook dat ze gedrukt zijn voor rekening van het genootschap.
Voor deel 1, nr. 1 moest men volgens Saakes’ Naamlijst van mei 1810 ƒ 1 neertellen en voor nr. 2 12 stuivers (p. 131). Nr. 3 kostte 16 stuivers volgens opgave bij Saakes in augustus 1810 (p. 155) en voor nr. 4 betaalde men 12 stuivers (Saakes december 1810 p. 188).

Medewerkers
In 1778 richtte Arnoldus Bastiaan Strabbe (1741-1805) in Amsterdam het Genootschap der Mathematische Weetenschappen onder de spreuk Een Onvermoeide Arbeid Komt Alles Te Boven op. Dit genootschap heet in de negentiende eeuw het Wiskundig Genootschap en tegenwoordig het Koninklijk Wiskundig Genootschap.
Eind achttiende eeuw ontstonden er strubbelingen binnen het genootschap. Er werd veel kritiek geuit op de nogal eigenzinnige Strabbe. Dit leidde in 1804 tot een heuse coup onder leiding van de voormalige Rotterdamse rekenmeester Jacob DE GELDER (1765-1848). Hij van 1807 tot 1810 wiskundeleraar voor de pages van koning Lodewijk en in 1811 werkte hij voor de Belastingdienst. In 1815 zou hij hoogleraar worden op de nieuwe Artillerie- en Genieschool in Delft en in 1819 aan de Academie in Leiden.
De coupplegers wilde de wiskundebeoefening op een hoger plan brengen. Voor het tijdschrift werd een wiskundige redactie aangesteld die de kwaliteit van de ingezonden opgaven en oplossingen (‘Voorstellen’ en ‘ontbindingen’) moest bewaken.

Inhoud
Het blad bevat voorstellen en ontbindingen, ingezonden door de leden.

Relatie tot andere periodieken
De Verzameling van Voorstellen is een voortzetting van de Wiskunstige Oeffeningen in eene Aaneenschakeling van Uitgeleezene Voorstellen (1802-1809). Het vervolg heet: Verzameling van Wiskundige Voorstellen (1817-1836).

Exemplaren
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: 659 C 17-18
¶ Full text deel 1, nr. 1 en deel 2, nr. 1

Literatuur
¶ G. Alberts en D. Beckers, ‘Wiskunstige Verlustiging. De tijdschriften die het genootschap wel en niet uitgaf’, in: Nieuw Archief voor Wiskunde 5/11, nr. 1 (maart 2010), p. 20-26
¶ D. Beckers, Het despotisme der mathesis. Opkomst van de propaedeutische functie van de wiskunde in Nederland 1750-1850 (Hilversum 2003)
¶ P.C. Baayen, ‘“Wiskundig Genootschap’ 1778-1978. Some facts and figures concerning two centuries of the Dutch Mathematical Society “Een onvermoeide arbeid komt alles te boven”’, in: Nieuw Archief voor Wiskunde 26 (1978), nr. 3, p. 177–205
¶ S.B. Engelsman, Het wiskundig genootschap en eerste secretaris Strabbe, Tweehonderd jaar onvermoeide arbeid (1978)
¶ M. van Haaften, Het Wiskundig Genootschap. Zijn oudste geschiedenis, zijn werkzaamheden en zijn beteekenis voor het verzekeringswezen (Groningen 1923)

 

 Rietje van Vliet