Vier en Twintig Leerredenen (1744-1745)

Titelbeschrijing
Vier en Twintig Leerredenen. 

Periodiciteit
De titelpagina verraadt de verschijningsjaren: ‘uitgegeven in de Jaaren 1744 en 1745’. De Leerredenen verschenen maandelijks, van januari 1744 t/m december 1745.
De nummering en datering verschijnen echter op een nogal bijzondere wijze in het impressum. Bij nr. 1 bijvoorbeeld staat genoteerd: ‘1744. I. Uitgegeven den 1sten van Januarius 1744’. Dit systeem wordt met de voor de hand liggende veranderingen (II, III, enzovoorts; met steeds een nieuwe maand) volgehouden tot december 1745.
In 1746 verscheen een verzameluitgave, bij dezelfde uitgever, echter met daarbinnen weer aparte titelpagina’s voor het eerste en tweede stuk, dat wil zeggen de verzamelde leerreden uit respectievelijk 1744 en 1745.

Bibliografische beschrijving
De verzameluitgave telt XXXII + 904 pagina’s (de titelpagina’s van de afzonderlijke afleveringen zijn soms wel, soms niet in de arabische paginering opgenomen).
Het voorwerk bevat, naast de algemene titelpagina, een voorrede van de auteur en een aantal lofdichten door R. Blok.

De afleveringen tellen 30 à 42 pagina’s. Ze hebben alle een eigen titelpagina met vermelding van auteur en onderwerp van de specifieke leerrede. Een enkele keer vindt men bladvullingen aan het eind van een aflevering: instructieve gebeurtenissen uit een historisch tijdvak, verduidelijking van passages van een klassieke schrijver.
De uitgave besluit met een lijst van opgehelderde schriftuurplaatsen.

Boekhistorische gegevens
Impressum: ‘Te Harlingen, By Folkert van der Plaats, Boekverkooper’.

Medewerkers
De titelpagina vermeldt de naam van de auteur: Johannes Stinstra. Leeraar der Doopsgezinden te Harlingen’.
Johannes STINSTRA (1708-1790), doopsgezind predikant te Harlingen, raakte in moeilijkheden toen Friese gereformeerde theologen en predikanten enkele van zijn doopsgezinde collega’s aanvielen en hen betichtten van socinianisme. Toen hij hen verdedigde, werd hijzelf mikpunt van de gereformeerde furor theologicus. Dat leidde ertoe, dat de Staten van Friesland hem begin 1742 een preekverbod oplegden. Dit verbod bleef van kracht tot in 1757. In de tussentijd publiceerde hij zijn Leerredenen.
Stinstra was een uitstekend kenner van de binnen- en buitenlandse literatuur en wetenschap. Hij onderhield contact met belangrijke culturele figuren. Hij leverde vele bijdragen aan tijdschriften.

Inhoud
Naar aanleiding van een pericope uit de bijbel, die doorgaans is ontleend aan de evangeliën of aan de brieven van Paulus, geeft Stinstra uitleg over de gekozen passage, waarbij hij de nadruk legt op de betekenis daarvan voor het christelijk leven. In het algemeen ligt het accent niet op het dogmatische, maar op de bevordering van algemene religiositeit en wijsheid. De leerredes zijn bijzonder inhoudsrijk en geschreven in een heldere stijl.

Exemplaren
STCN 15542193X
Full text

André Hanou