Titelbeschrijving
De Vrijmoedige, naar ’t Hoogduitsch van A. von Kotzebue. In LII. vertoogen, inhoudende: komische fragmenten, ironische anecdotes, satyrieke verhaalen, zedige en boertige spreuken, romaneske en echte levensbeschrijvingen en charakters van beroemde mannen en vrouwen.
Periodiciteit
Het tijdschrift verscheen eenmaal per week op vrijdag, vanaf vermoedelijk februari 1803 tot één jaar later, in 52 afleveringen. In Saakes’ Naamlijst verschijnt nr. 1 echter pas in april 1803 (p. 416).
Eind nr. 4 (p. 42) verontschuldigt men zich dat het blad niet op vrijdag uitgekomen is, maar later. Voortaan zal men op tijd zijn!
Bibliografische beschrijving
Elke aflevering bevat 8 pagina’s in octavo, met doorlopende paginanummering. Er is een apart muziekblad ingevoegd bij p. 80, behorend bij ‘Gezelschapslied’. Een aflevering begint met een french title, waarna slechts de nummeraanduiding en teksten volgen.
Het geheel heeft een voorkatern, romeins genummerd [I]-XII. Dit katern bevat: titelpagina, ‘De uitgever aan den lezer’, en ‘Inhoud der voornaamste zaken’.
Boekhistorische gegevens
De Vrijmoedige is volgens titelpagina uitgegeven: ‘Te Amsteldam, bij Hendrik van Kesteren. 1804’. De colofons achter elke aflevering (t/m nr. 46) melden: ‘Dit blad wordt alle Vrijdagen uitgegeven, te Amsteldam, bij H. van KESTEREN. 1803’. Vanaf nr. 47 wordt het jaartal gewijzigd in 1804.
De prijs voor de eerste aflevering was ƒ 0:1:2 (Saakes 1803, april, p. 416); voor de nummers 1-44 (alles uit 1803) ƒ 0:3:10 (Saakes 1803, december, p. 478); en voor de nummers 45-52 ƒ 0:12:0 (Saakes 1804, december, p. 94).
Medewerkers
De Vrijmoedige is blijkens de titel een vertaling van Der Freimüthige, oder, Berlinische Zeitung für gebildete, unbefangene Leser (1803-1806), geschreven door Kotzebue en Merkel.
De toneelstukken van de Duitse schrijver August von KOTZEBUE (1761-1819) waren mede dankzij hun wat volkse karakter ook in Nederland uitermate populair. Garlieb MERKEL (1769-1850) was samen met Kotzebue redacteur van het weekblad Der Freimüthige.
Inhoud
Elke aflevering bevat een groot aantal items, die geheel beantwoorden aan de genres en soorten literatuur zoals in de ondertitel reeds zijn vermeld. De voorvallen en verhalen hebben betrekking op geheel Europa en Amerika. Zeer kleine anekdotes krijgen het kopje ‘[Kleine] Miscellen’.
In zijn voorbericht en tevens in de inleiding in nr. 1 toont de uitgever zich duidelijk een Kotzebue-liefhebber. Hij meldt nadrukkelijk dat bij hem een lijst verkrijgbaar is met de door hem uitgeven werken en toneelspelen van Kotzebue, en tevens ‘welken nog onder de Vertaling’ zijn. Ook geeft de uitgever aan hoe hij een selectie gemaakt heeft uit zijn bron, Der Freimüthige, dat elke week viermaal verschijnt.
Niet alles is overgenomen, aldus de uitgever. Kotzebue schrijft namelijk voor Duitsland, niet Nederland. Er is dus een keuze gemaakt, die voor Nederland relevant is. De uitgever liet weg: berichten over nieuwe literatuur, toneelstukken, en verhalen, ‘welken op ons Bataafsche Gemeenebest of wetenschappen geen betrekking hebben’.
Deze eigen selectie kan mede verklaren waarom er relatief veel nieuws uit Nederland in het blad te vinden is. Het lijkt zelfs waarschijnlijk dat de uitgever hiertoe een eigen schrijver in de arm genomen heeft, die bijvoorbeeld debet is aan het nieuws over voorstellingen in de Amsterdamse schouwburg.
De vertaler heeft hier en daar verklarende noten toegevoegd.
Relatie tot andere periodieken
Als vervolgen kunnen beschouwd worden de bladen: Nuttig en Aangenaam Mengelwerk […] oorspr. in het Hoogduitsch vers. door A. von Kotzebue (1805), en De Nieuwe Vrijmoedige (1808). Deze bladen zijn eveneens bij Van Kesteren uitgekomen.
Exemplaren
¶ Amsterdam, Universiteitsbibliotheek 374 A 7
¶ Full text
André Hanou
