Vrye-Gedagte (1786)

Titelbeschrijving
Vrye-Gedagte of Neerlants Oranje hof.

Periodiciteit
Maandblad waarvan slechts het ‘Tweede stukje’ bewaard is gebleven, hoewel er tien afleveringen moeten zijn geweest.

Bibliografische beschrijving
De tweede aflevering, in octavo, bevat zestien bladzijden en is gepagineerd 17-32.

Boekhistorische gegevens
Colofon nr. 2: ‘Dit Stukje zal alle Maande vervolgd werden, en den eersten Maandag in de Maand werden uytgegeeven à 3 stuivers. ’s Hage Agé; Wed. Vermeulen; Rosmuller; Rot. Kraeft en Hofhout; Leyden Perk; Luzac en Van Dam; Amst. Arents en Trop’.

Medewerkers
Een deel van deze aflevering wordt ingenomen door een brief van C.S., gedagtekend ‘Voorburg, In myn Hutje onder het Oranje Stukje, den 25 van Sprokkelmaand 1786’.
Gorris (1961) schrijft dat de oranjegezinde Voorburgenaar Cornelis SILIAKUS

de ziel [was] van het maandblad ‘De Vrije Gedagten’, dat hier in Voorburg tien afleveringen beleefde en waarin de daden der Nassausche vorsten van Willem I tot Willem IV in ’t belang van het vaderland […] werden besproken.

Van de auteur Siliakus is niet méér bekend dan wat enige diffuse gegevens op internet vermelden: hij zou in 1780 te Voorburg zijn gaan wonen, op een boerderij die hij Oranjelust noemde. Hij richtte daar een Oranje-korps en een Oranje-sociëteit op.
De STCN geeft twee publicaties van zijn hand, uit 1786 en 1789. De drukker Leendert Siliakus, te Voorburg, gaf rond die tijd orangistische publicaties uit en zal vermoedelijk familie zijn.

Inhoud
De inhoud is zeer orangistisch en religieus-orthodox, en niet erg intelligent. Achtereenvolgens vindt men de tekst van een brief van de graaf d’Estrades aan Richelieu, 29 april 1638, over oorlogstuig uit Amsterdam (welke stad meende het recht te hebben commercie te bedrijven ook wanneer daardoor het vaderland in gevaar gebracht werd); een korte biografie van prins Willem II; een brief door C.S.; en een ‘Toegift’ die een soort rebus is met namen als Wilhelmina en Sophia.

Exemplaren
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: 2214 A 225 (nr. 2)
Full text

Literatuur
¶ G. Gorris, Dorp aan de rivier (Scheveningen 1961), 2e druk, p. 172.

André Hanou