Waakzaam Oog (1798)

Titelbeschrijving
Het Waakzaam Oog, of samenspraak tusschen onderscheiden persoonen van verschillende gevoelens.

Periodiciteit
Weekblad volgens Saakes’ Naamlijst van juli 1798, waar de titel en het verschijnen van de eerste aflevering gemeld worden (p. 461).
Nr. 7 van het Waakzaam Oog (1798) en nr. 1 van de Politicque Donder (1798) waren voor het Uitvoerend Bewind aanleiding om de Agent van Justitie aan te schrijven strenger toe te zien op de drukpers. In december 1798 blijken 21 afleveringen (‘compleet’) verschenen te zijn.

Boekhistorische gegevens
Te Rotterdam, bij J.D. Demelinne.
Nr. 1 was volgens Saakes verkrijgbaar à 1 stuiver; de nrs. 1-21 à ƒ 1:1:0.

Medewerkers
De auteur is zeer waarschijnlijk identiek aan de schrijver van de Politicque Donder (1798). Dit blijkt uit de volgende advertentie, die namens de schrijver door ene L.W.J. Lippert uit Rotterdam is geplaatst in de Rotterdamsche Courant van 3 juli 1798:

De Ondergeteekende, gequalificeerd door den Schryver van de twee Weekblaadjes, geïntituleerd: het Waakzaame Oog en de Politieke Donder, adverteert, dat de beiden laatste Nommers van voornoemde Weekblaadjes, No. 10 van het eene en No. 4 van het andere, door den Eigenaar derzelven niet geschreven zyn; vermits de Autheur met eenen Demelinne, die van dezelven de Drukker was, gebroken hebbende, na een eerlyk Boekverkooper omziet, om zyne Nommers te vervolgen; zoo dra de Autheur het accoord met zyn Boekverkooper zal getroffen hebben, alsdan No. 10 van het Waakzaam Oog, en No. 4 van de Politieke Donder, voor twintig agtereenvolgende Nommers, die niet door den Ondergeteekenden ondergeteekend zyn, voor valsch gehouden; dewyl al hetgeene, hetwelk in dezelven voorkomt, niets anders dan eene inpatriotique, eene zelfsbedoeling van eene afgezakte, ter neder gedaalde en weinig beduidende partyschappige tegenstreving in zich sluit. – Verders reserveert zich de Ondergeteekende, als gequalificeerde van den Autheur, zoodanige poursuite tegen den Drukker van voornoemde valsche Weekblaadjes, als in Rechten zal behooren; en terwyl de Constitutie zegt, dat alle periodique, alle maandlyksche of weeklyksche Werkjes, met den naam van den Autheur, of Drukker derzelven, zullen moeten geteekend zyn, zoo zoude de Agent van Policie zich aan de Naamlooze Schriften wel kunnen laten gelegen leggen.
Rotterdam 1 July 1798

Bedoeld is Leonardus Wernerus Josephus Lippert, die in Franse dienst is geweest en op 14 oktober 1796 in Den Haag een paspoort aanvraagt om daarmee naar Frankrijk te kunnen afreizen.
Uit bovenstaande advertentie blijkt dat Demelinne de oorspronkelijke schrijver aan de kant geschoven heeft, wat voor de laatste aanleiding is de resterende afleveringen als vals te betitelen. Dat de auteur na zijn conflict met Demelinne een andere drukker heeft gevonden en bij hem of haar het Waakzaame Oog heeft voortgezet, is onwaarschijnlijk, getuige de vermelding van de naam Demelinne bij de complete set afleveringen in Saakes’ Naamlijst van december 1798 (p. 506).

Inhoud
Gezien het fonds van Demelinne moet dit blad geplaatst worden in de radicaal-revolutionaire hoek.

Exemplaren
Geen exemplaar gevonden.

Bronnen
Decreeten der Nationaale Vergadering, deel 8 (Den Haag 1796), p. 378 (Lippert).

Literatuur
¶ Erik Jacobs, Hartslag van een revolutie. Pers en politiek in de Bataafse Republiek (1795-1802) (diss. UvA 2020)

André Hanou
update 24-9-2023