Waermond en Vryhart (1783)

Titelbeschrijving
Waermond en Vryhart. Gesprek over de Vryheid der Nederlandren; en den Aert der Waere Vryheid. Aldus de titelpagina van de eerste aflevering.
Het titelblok aan het begin van de tekst van die aflevering is gelijkluidend. Dat van de tweede aflevering heeft echter: Zamenspraek tusschen Waermond en Vryhart. No. 2. Over den Aert van onze Regeringsvorm en de Aristocratie.

Periodiciteit
Vermoedelijk zijn er nooit meer dan twee afleveringen verschenen.

Bibliografische beschrijving
Uitgave in octavo.
Nr. 1 heeft II (titelpagina) + 1-22 pagina’s. Nr. 2 heeft p. 23-46.

Boekhistorische gegevens
Impressum titelpagina nr. 1: ‘In Holland. 1783’.

Medewerkers
De schrijver is Pieter VREEDE (1750-1837), op dat moment textielfabrikant te Leiden; vooraanstaand patriot.

Inhoud
Een genoeglijk langs de Rijn wandelende stedeling, Vryhart, ontmoet zijn vriend Waermond en raakt ontzet door diens bewering dat zijn geliefde vaderland weinig waard is. Waermond legt uit: het is onvrij. Ondanks de eeuwenoude constitutie is het mogelijk dat één persoon alle Nederlanders overheerst. Zij kunnen namelijk nooit hun eigen bestuur kiezen.
Op een volgende wandeltocht legt Waermond bovendien uit dat de aristocratie ook niets te bieden heeft. ‘De Aristocratie heeft alle de gebreken, welke men ten laste van een Volksregeering kan bybrengen – zonder één éénige van haere deugden’ (p. 43). Het komt erop aan het volk te verheffen.

Exemplaar
¶ Den Haag, Koninklijke Bibliotheek: PFL. 20400 (nr. 1)
¶ Leiden, Universiteitsbibliotheek: PAMFLT 1783:III (nr. 2).
¶ Full Text nr. 1

Literatuur
¶ W. Velema, Republicans. Essays on eighteenth-century Dutch political thought (Leiden 2007), p. 152-153.

André Hanou